Verreweg de meeste Nederlandse consumenten lijken niet van plan om hun betaaldata te laten gebruiken voor nieuwe aan hen te verlenen diensten. Dat blijkt uit onderzoek van De Nederlandsche Bank (DNB).
Weinig animo voor delen betaalgegevens
Slechts een klein deel van de ruim 2600 ondervraagde consumenten wil toestemming geven voor toegang tot de betaalrekening om betaalgegevens actiever te gebruiken. Ook geeft het onderzoek aan dat de consument meer vertrouwen heeft in banken als het gaat om het gebruik van betaalgegevens dan in techbedrijven.
De afwachtende houding van de consument is van belang voor de start van nieuwe dienstverlening door banken en andere partijen in verband met de nieuwe Europese betaalrichtlijn PSD2. Ook is het relevant voor de nieuwe initiatieven die banken en techbedrijven wereldwijd willen nemen om intensiever gebruik te maken van mogelijk privacy-gevoelige betaalgegevens bij het bedienen van de consument.
Invoering PSD2-betaalrichtliijn
De mogelijkheid om derde partijen zoals een andere bank of een fintechbedrijf toegang te laten verkrijgen tot de gegevens op een individuele bankrekening, is ontstaan met de nieuwe richtlijn voor betaaldiensten PSD2. Consumenten kunnen desgevraagd toestemmen met de toegang tot de bankrekening.
Met die toegang kunnen betaalgegevens bijvoorbeeld worden gebruikt voor risicobeoordeling bij aanvragen van een lening of voor het maken van rekeninginformatie-overzichten. In Nederland is de bijbehorende wetgeving begin dit jaar ingevoerd en sinds afgelopen maand kunnen banken en andere dienstverleners in het betalingsverkeer hun klanten benaderen met voorstellen om gebruik te maken van de gegevens op hun bankrekening.
Doel van de nieuwe richtlijn is het bevorderen van de concurrentie en innovatie in het betalingsverkeer. Maar ook afgezien van deze richtlijn oriënteren banken en de grote techbedrijven (Google, Amazon, Facebook, Apple) zich al geruime tijd op het aanboren van aanvullende gebruiksmogelijkheden van betaalgegevens.
Overzicht van inkomsten en uitgaven
In het onderzoek zegt gemiddeld 11% van de ondervraagden toestemming te zullen geven voor uiteenlopende vormen van datagebruik (zie Figuur 1), 72% is niet bereid dit te doen en 15% weet het nog niet, als er verschillende situaties worden voorgelegd. Zo geeft 1 op de 5 respondenten aan dat ze in zouden stemmen met het gebruik van de data om de eigen bank een overzicht te laten maken van alle rekeningen en de inkomsten en uitgaven. Voor niet-bancaire bedrijven ligt het percentage respondenten dat toegang wil geven tot de betaalrekening voor het maken van zo’n overzicht met 6% nog lager.
Houding gebruik betaalgegevens hangt af van klantvoordeel
De bereidheid tot het verlenen van toestemming voor het gebruik van betaalgegevens hangt af van wat daar tegenover staat. De bereidheid is het hoogst indien de eigen bank de data gebruikt en er een echt financieel voordeel voor de klant tegenover staat. Als het een hogere spaarrente zou opleveren, zegt 29% akkoord te zullen gaan met datagebruik door de eigen bank en 9% met gebruik door een ander type bedrijf dan een bank. In alle geschetste gevallen geldt dat mensen liever hun eigen bank de betaalgegevens laten gebruiken dan een ander type bedrijf dan een bank.
Zorgvuldige omgang data belangrijk voor vertrouwen in banken
Consumenten geven aan dat zorgvuldige omgang met hun data in sterke mate van invloed is op hun vertrouwen in banken. Bijna driekwart van de respondenten zegt dat het vertrouwen sterk, zeer sterk of volledig daalt wanneer data ongevraagd in handen komen van derden. De ondervraagde consumenten geven aan dat dit effect op het vertrouwen groter is dan dat van andere factoren, zoals wanneer de bank een boete krijgt – bijvoorbeeld vanwege betrokkenheid bij witwassen – of wanneer het management van de bank hoge bonussen krijgt.
Meer vertrouwen in financiële sector dan in techbedrijf
Tenslotte laat het onderzoek zien dat het Nederlandse publiek meer vertrouwen heeft in de financiële sector dan in techbedrijven als Google, Apple, Facebook of Amazon. Ruim 59% van de ondervraagde consumenten stelt eerder aan een bank toestemming te geven om betaaldata actiever te gebruiken dan aan techbedrijven. 22% van de respondenten heeft tamelijk veel vertrouwen in techbedrijven en 1% heel veel, terwijl deze percentages voor de financiële sector (banken, verzekeraars en pensioenfondsen) ongeveer dubbel zo hoog zijn (43% en 2%).
Bron: DNB
