Trendonderzoek naar de ontwikkeling van het Nederlandse gezinsleven sinds 2008
Sinds 2008 hebben beleidswijzigingen, zoals de decentralisatie van de jeugdzorg, en maatschappelijke ontwikkelingen, zoals de woningmarkt- en coronacrisis, een grote invloed gehad op het gezinslandschap in Nederland. Hoewel er veel overheidsbeleid is dat gezinnen raakt, wordt dit vaak vanuit verschillende perspectieven ontwikkeld. Het is daarom waardevol om te evalueren hoe het gezinslandschap zich heeft ontwikkeld.
Het Verwey-Jonker Instituut onderzocht hoe het sinds 2008 gaat met gezinnen in Nederland. Centraal staan vragen als: Welke knelpunten ervaren gezinnen? Van welke voorzieningen maken zij gebruik? En waar hebben zij nog meer behoefte aan?
Het rapport belicht trends en ervaringen op thema’s zoals gezinsvorming, arbeidsparticipatie, taakverdeling en woonsituatie. De onderzoeksmethoden omvatten een literatuurstudie, CBS-data, een online peiling en gesprekken met ouders, experts en maatschappelijke organisaties.
Groeiende onzekerheid en toenemende ongelijkheid
Hoewel de algemene indruk is dat het goed gaat met gezinnen, wijzen de onderzoeksresultaten op enkele knelpunten. Steeds meer gezinnen ervaren onzekerheid, omdat de basis voor gezinsvorming instabieler wordt. Factoren zoals de flexibilisering van de arbeidsmarkt en het woningtekort spelen hierin een grote rol. Veel gezinnen hebben bovendien het gevoel vast te zitten in hun huidige situatie.
Daarnaast neemt de sociaaleconomische ongelijkheid tussen gezinnen toe. Om deze kloof te verkleinen, is passende ondersteuning vanuit de overheid nodig. Ouders ervaren echter verschillende barrières bij het verkrijgen van hulp, zoals een gebrek aan vertrouwen in de overheid na incidenten zoals de toeslagenaffaire, onbekendheid met beschikbare ondersteuning en de complexiteit van regelingen.
Druk op gezinnen en impact op mentale gezondheid
Veel gezinnen ervaren een hoge mate van druk, wat gevolgen heeft voor de mentale gezondheid van gezinsleden. De combinatie van onzekerheid, financiële stress en de complexiteit van regelingen maakt het voor gezinnen lastig om een stabiele en voorspelbare leefomgeving te creëren.
Concrete aanbevelingen voor beleidsmakers
Het rapport bevat concrete aanbevelingen voor beleidsmakers die betrokken zijn bij beleid dat gezinnen raakt. Het Verwey-Jonker Instituut benadrukt het belang van toegankelijke en begrijpelijke ondersteuning, een stabiele basis voor gezinsvorming en gerichte maatregelen om sociaaleconomische ongelijkheid tegen te gaan.
Lees het volledige rapport op de website van het Verwey-Jonker Instituut.
Bron: Verwey-Jonker Instituut
