Kunstmatige intelligentie wordt over het algemeen gezien als een revolutionaire technologie die de manier waarop we grensoverschrijdend handelen fundamenteel zal veranderen. Volgens de Wereldhandelsorganisatie (WTO) zou generatieve kunstmatige intelligentie jaarlijks naar schatting 4,4 biljoen dollar kunnen bijdragen aan de wereldeconomie, met een blijvende impact op sectoren en internationale handel.
Maar AI is geen wondermiddel, en de veelbesproken disruptieve krachten ervan zijn misschien niet op alle gebieden positief. Het is zelfs niet uitgesloten dat de wijdverbreide acceptatie van AI kan leiden tot toenemende handelsonevenwichtigheden tussen landen en toenemend protectionisme. Op dit moment is het moeilijk om te bepalen welk scenario – positief, pessimistisch of iets dat een middenweg houdt – het meest waarschijnlijk is.
De belofte van AI
Het potentieel van AI is bekend, hoewel de adoptie ervan nog in de kinderschoenen staat en de hype met enige afstand volgt. Volgens Goldman Sachs Research is een productiviteitsstijging van 25% te verwachten.
Wanneer de productiviteit stijgt, volgen de economische groei en de wereldhandel meestal. En er zijn nog meer redenen om te geloven dat het positieve scenario de overhand kan krijgen als we kijken naar de impact van AI op de internationale handel:
- Internationale handel is deels een oefening in het spotten van trends, en het voorspellen wie wat, waar, wanneer en in welke hoeveelheden zal willen. AI kan enorme datasets scannen om de patronen en trends te ontdekken die kunnen helpen om de hotspots van de wereldhandel nauwkeurig te voorspellen.
- AI heeft ook het potentieel toeleveringsketens te vereenvoudigen. AI-algoritmen kunnen een breed scala aan gegevens scannen om de toeleveringsketens en leveringsroutes te identificeren die in bepaalde omstandigheden het meest optimaal zijn. Dit kan de kosten verlagen en tegelijkertijd betrouwbaardere handelsnetwerken creëren.
- AI verbetert de zichtbaarheid en controle. In combinatie met Internet of Things (IoT)-technologie kan AI goederen volgen terwijl ze landen, continenten en oceanen doorkruisen. Kopers kunnen hun bestellingen in realtime volgen, zodat ze zich kunnen voorbereiden op vertragingen of verstoringen en deze kunnen voorkomen.
- AI kan klantgerichte communicatie verbeteren. Intelligente AI-gestuurde chatbots kunnen in hun eigen taal met klanten praten, hen verzendupdates en tot op de minuut nauwkeurige schattingen van de leveringsdatum geven en al hun vragen beantwoorden.
Vergroten van de technologiekloof
Dit zijn slechts een paar manieren waarop AI kan worden gebruikt om de wereldhandel te stroomlijnen, maar er zijn ook potentiële nadelen aan de acceptatie van AI.
Misschien wel het meest voor de hand liggend is dat AI de productiviteits- en handelskloof tussen de ontwikkelde en ontwikkelingslanden verder zou kunnen vergroten.
“In de nabije toekomst zullen rijkere landen waarschijnlijk het meeste uitgeven aan AI”, zegt Theo Smid, senior econoom bij Atradius. “Als de technologie zijn belofte waarmaakt, zullen de resulterende productiviteits- en efficiëntieverbeteringen bedrijven in die landen een aanzienlijk voordeel geven ten opzichte van concurrenten in ontwikkelingslanden.”
Achtergebleven landen kunnen moeite hebben om hun achterstand in te halen. AI-software kan relatief goedkoop in gebruik zijn, maar in een wereld waar 2,6 miljard mensen nog steeds geen toegang hebben tot internet, zal het optimaal benutten van de technologie grote investeringen in infrastructuur vergen. Veel ontwikkelingslanden zullen op korte termijn moeite hebben om deze investeringen – in onder andere elektriciteitsopwekking, gegevensopslagcapaciteit, en breedbandverbindingen – te doen.
Aan de andere kant van de keten hebben bedrijven toegang nodig tot krediet om hun IT-apparatuur te kopen of te upgraden. Ze hebben ook talent nodig: specifiek opgeleide medewerkers die AI-tools implementeren en ze draaiende houden, en de gegevens die de tools produceren analyseren. Ook hier is een investering nodig. Zoals elke nieuwe technologie zal AI op korte termijn waarschijnlijk de wereldwijde kloof in IT-vaardigheden die al bestaat verder vergroten.
Verkleinen van handelsnetwerken
In dit scenario worden achtergebleven landen minder concurrerend op de internationale markten, waardoor de groei van de wereldhandel wordt beperkt. AI-algoritmen die voortdurend enorme hoeveelheden gegevens scannen (van financiële documenten tot weerpatronen) om de meest kosteneffectieve en betrouwbare producenten te identificeren, zullen snel producenten verwijderen die op basis van die gegevens als een risico kunnen worden beschouwd.
Algoritmen kunnen ook worden gebruikt om politieke of reputatierisico’s te identificeren. Geopolitieke spanningen zorgen nu al voor een meer gepolariseerde handelswereld, met de VS en Europa aan de ene kant en China en Rusland aan de andere kant. AI kan het gemakkelijker maken schakels van de toeleveringsketen uit ‘onvriendelijke’ landen weg te halen en meer in te zetten op near-shoring en reshoring. Kort gezegd: het opwerpen van handelsbarrières kan gemakkelijker zijn in een AI-gestuurde wereld.
Overwegingen rond gegevensprivacy, intellectueel eigendom en nationale veiligheid spelen ook een rol. De VS en andere landen hebben al exportbeperkingen opgelegd aan geavanceerde chipproductietechnologie om de opmars van de Chinese halfgeleiderindustrie te vertragen. AI kan internationale samenwerking op het gebied van handelsbeperkingen effectiever maken. Het zou zelfs kunnen worden gebruikt om zijn eigen wereldwijde proliferatie te vertragen.
Vraagstukken rondom intellectuele eigendom kunnen de handel ondermijnen
Uitdagingen op het gebied van intellectuele eigendom (IE) kunnen ook leiden tot meer protectionisme. Verschillende benaderingen van intellectuele eigendom kunnen spanningen tussen landen veroorzaken, wat kan leiden tot handelsbeperkingen in digitale goederen en nieuwe belemmeringen voor de export van digitale diensten.
Problemen kunnen ontstaan door IE in de AI-tools zelf, of door goederen die zich uitstrekken over fysieke en digitale werelden, zoals zelfrijdende auto’s en industriële robots. Deze producten maken gebruik van zeer geavanceerde AI en kunnen in de toekomst te maken krijgen met import- en exportverboden op basis van nationale veiligheids- of IE-beschermingsoverwegingen.
Dat gebeurt nog niet, maar het handelsbeleid op deze gebieden is gefragmenteerd, onoverzichtelijk en rijp voor modernisering. Zelfs als er geen nieuwe handelsbeperkingen zijn, kan de inconsistentie van het huidige beleid rond AI en digitale gegevensstromen de internationale handel ontmoedigen of de kosten ervan verhogen.
AI: impuls of belemmering voor de wereldhandel?
Voorstanders van het positieve scenario zeggen dat, ongeacht deze uitdagingen, het productiviteitsverhogende potentieel van AI alle andere overwegingen overtreft. Deze mening wordt gedeeld door onder meer de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), die pleit voor verdere liberalisering van de handel in informatie- en communicatietechnologie om het meeste uit de AI-revolutie te halen.
Maar het is duidelijk dat er obstakels moeten worden overwonnen om dit optimisme te realiseren. Een groot deel van de wereld zou kunnen achterblijven naarmate AI zich verder ontwikkelt, waardoor het potentieel van de groei van de wereldhandel wordt belemmerd. Aan de andere kant kunnen AI-tools ontwikkelingslanden helpen concurreren, als overheden en particuliere ondernemingen ook investeren in infrastructuur en vaardigheden.
Op andere manieren zou AI een nieuw tijdperk van protectionisme kunnen versterken, door landen de middelen te geven om kwetsbaarheden in hun toeleveringsketens te identificeren en barrières op te werpen tegen goederen uit landen die niet voldoen aan nieuwe IE- of nationale veiligheidsnormen. Bevriende landen zouden ook gemakkelijker kunnen samenwerken en de polarisatie van de wereldhandel kunnen bespoedigen. AI biedt de intelligentie om onshoring en near-shoring eenvoudiger te maken.
Met dit in gedachten zal de rol die AI speelt in de internationale handel grotendeels afhangen van bredere geopolitieke ontwikkelingen. Met een technologie die het potentieel heeft om grensoverschrijdende handel zowel te verbeteren als te beperken, zullen politici en beleidsmakers uiteindelijk een grote stem hebben in wat de impact ervan zal zijn.
Bron: Atradius
