Data en datamobiliteit hebben een steeds grotere impact op financiële dienstverlening. Tegen deze achtergrond is nieuwe EU-regelgeving in de maak, gericht op het creëren van één EU-datamarkt in 2030. Doel is het vergroten van de mogelijkheden van datahouders om hun gegevens te delen. De wijze waarop deze gegevens worden gedeeld vragen aandacht van de financiële toezichthouders De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM).
DNB en de AFM publiceren daarom een discussiedocument met een voorlopige beleidsvisie op datamobiliteit in relatie tot de financiële sector: meer mogelijkheden om data te delen kunnen voordelen opleveren, maar moeten gelijke tred houden met meer aandacht van datagebruikers voor de privacy en belangen van datahouders. De AFM en DNB nodigen belangstellenden hierbij graag uit om te reageren op deze voorlopige beleidsvisie.
Belang van data en data-toegang neemt toe in financiële sector
Niet alleen voor financiële data, maar ook voor niet-financiële data verzameld door BigTech-platforms neemt het belang toe. Bredere beschikbaarheid van deze data kan bijdragen aan financiële innovatie. Ongelijke toegang tot relevante gegevens kan ook nadelige gevolgen hebben voor concurrentie (dataconcentratie) in de financiële sector, en uiteindelijk voor de financiële stabiliteit. Door de datahouder meer mogelijkheden te bieden om relevante gegevens met financiële instellingen te delen, kan dataconcentratie worden verminderd.
Meer aandacht voor belangen datahouders
Het delen van gegevens kan voordelen opleveren voor financiële consumenten (datahouders), maar brengt ook risico’s met zich mee: het delen van gegevens kan datahouders blootstellen aan verlies van privacy en consumenten kunnen nadelig worden beïnvloed door inzichten die uit hun gegevens worden afgeleid.
Het delen van gegevens door één datahouder kan ook gevolgen hebben voor anderen die hun gegevens niet hebben gedeeld. Behalve dat datahouders toestemming moet geven voor deling van hun data, zouden datagebruikers de verantwoordelijkheid moeten krijgen om verkregen data op een ethische manier te gebruiken.
Koppeling (sectorale) initiatieven voor het delen van data
Om het potentieel van datamobiliteit te vergroten, vinden de AFM en DNB het tevens belangrijk dat verschillende datatypes naadloos kunnen worden gedeeld. Daarnaast is het van belang dat voor het delen van verschillende soorten gegevens, dezelfde type beveiliging en regels gelden.
Op korte termijn vereist dit datadeelregelgeving per sector, waarbij het ontwerp en de implementatie gecoördineerd moeten worden en waarbij toegang tot data wederkerig moet zijn. Dit geldt ook voor een Open Finance-initiatief dat het voor datahouders mogelijk maakt een bredere set aan financiële data te (laten) delen.
Op de langere termijn kan sector-overschrijdende regelgeving voor het delen van data worden opgezet die regels omtrent bescherming van datahouders en rond bijvoorbeeld compensatie of aansprakelijkheid kan stroomlijnen.
Bron: DNB
