De Autoriteit Consument & Markt (ACM) is per 19 november 2024 de toezichthouder op de naleving van de Europese Data Governance Act (DGA). Bedrijven, organisaties en instellingen die actief zijn in de databemiddeling moeten aan bepaalde verplichtingen voldoen, als zij hun dienst uit willen blijven voeren in de EU. Een daarvan is verplichte registratie bij de ACM. Zij kunnen daarnaast een zogenoemd EU-label aanvragen. Ook data-altruïstische organisaties kunnen dit EU-label aanvragen. De benodigde stappen zijn vanaf nu via de website van de ACM af te handelen.
De DGA is sinds september 2023 van kracht en heeft als doel dat er meer data beschikbaar komt voor algemeen gebruik. Het gebruik en het delen van data stelt instellingen en bedrijven in staat te innoveren. Dit levert een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de maatschappij en economie. Bij het delen van data moet iedereen erop kunnen vertrouwen dat er controle is op de data en dat deze data veilig zijn.
Registratieverplichting
Er geldt een registratieverplichting voor databemiddelingsdiensten. Dit zijn bijvoorbeeld platforms of marktplaatsen waar partijen hun data kunnen aanbieden aan andere partijen. Of aanbieders van technologische producten of systemen (Product Information Management Systems; PIMS) die gebruikers toegang geven tot (geanonimiseerde) data van individuele gebruikers.
Data-altruïstische organisaties
Data-altruïstische organisaties kunnen vrijwillig registreren. Dit zijn organisaties die zonder winstoogmerk data delen voor doeleinden van algemeen belang, zoals de gezondheidszorg en wetenschap. Het gaat hierbij om data die vrijwillig ter beschikking zijn gesteld door personen of organisaties. Bijvoorbeeld organisaties die een dataplatform aanbieden waarop consumenten op vrijwillige basis gegevens kunnen delen over hun water-, gas- en elektriciteitsverbruik, bijvoorbeeld voor onderzoeksprojecten.
EU-label
Zowel databemiddelaars als data-altruïstische organisaties kunnen een aanvraag indienen om gebruik te kunnen maken van het Europese logo en label. Een EU-label kan het vertrouwen in een databemiddelingsdienst of data altruïstische organisatie vergroten. De EU-labels worden toegekend als wordt aangetoond dat de organisatie aan alle wettelijke regels uit de DGA voldoet.
Afgelopen jaar, toen de Nederlandse uitvoeringswet van de DGA nog niet in werking was getreden, konden partijen al een prenotificatie aanvragen bij ACM. De uitvoeringswet is inmiddels van kracht. Partijen die zich al hadden aangemeld voor een prenotificatie, hebben van de ACM persoonlijk bericht gekregen dat zij de registratie nu formeel kunnen indienen.
Bron: ACM
