Deze CPB Notitie geeft inzicht in hoe markups zich hebben ontwikkeld in Nederland in de periode 2006-2015 (PDF, 26 pagina’s). De markup is berekend voor de hele economie en per sector (bedrijfstak) voor goederen en diensten die verkocht worden door bedrijven die produceren in Nederland. Markups zijn simpelweg de ratio van de verkoopprijs en marginale kosten. Als het verschil tussen de prijzen die bedrijven vragen en de marginale kosten toeneemt, dan stijgen de markups van deze bedrijven. Deze stijgende markups kunnen een uiting zijn van grotere marktmacht en verminderde concurrentie en daarmee leiden tot minder innovatie en lagere productiviteitsgroei.
Wij vinden voor Nederland dat de meeste sectoren geen stijgende markups laten zien in de periode 2006-2015 op basis van NFO data. Het gewogen gemiddelde van de markups in Nederland kent hierdoor een nagenoeg vlakke ontwikkeling. Voor beursgenoteerde multinationals met geconsolideerde balansen vinden wij, als we voor uitschieters corrigeren, licht stijgende markups na 2012, op basis van WorldScope data.
Samen met het feit dat er in Europa minder superstar firms zijn, lijkt dit er op te wijzen dat de ontwikkeling van toenemende marktmacht van een klein aantal bedrijven, die in de VS gaande is, niet voor Nederland geldt. De verklaring die in de internationale literatuur wordt gegeven voor vertraagde productiviteitsgroei, namelijk stijgende markups die wijzen op toegenomen marktmacht van een klein aantal superstar firms en daardoor afnemende competitie, geldt dus niet voor Nederland.
Bron: CPB
