De economie groeit in 2023 met 0,7% en in 2024 met 1,4%. De koopkracht herstelt na eerdere forse daling dankzij stijgende lonen met 1,9% in 2024. Het aantal mensen in armoede stijgt zonder aanvullend beleid tot 5,7% van de bevolking en 7% van de kinderen in 2024. Dat blijkt uit de concept-Macro Economische Verkenning 2024, die het Centraal Planbureau (CPB) op 17 augustus heeft gepubliceerd.
De laatste jaren heeft de Nederlandse economie een aantal grote schokken verrassend goed doorstaan. De coronacrisis, de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis, de hoge inflatie en de stijgende rente hadden grote gevolgen voor veel huishoudens en bedrijven, maar de economie als geheel bleek veerkrachtig. Wel kromp de economie licht in de eerste kwartalen van dit jaar, vooral door dalende uitvoer en consumptie. Voor heel 2023 en ook voor 2024 wordt een magere economische groei verwacht. De inflatie blijft met 3,9% in 2023 en 3,8% in 2024 langer hoog dan eerder werd verwacht.
Koopkracht
Onder druk van de aanhoudende hoge inflatie daalt de mediane koopkracht dit jaar met 1,1%, om volgend jaar te stijgen met 1,9%. Over de periode 2022-2024 daalt de mediane koopkracht met 1,6%. Herstel van koopkracht zet in dankzij de krappe arbeidsmarkt, waardoor de lonen meer stijgen dan in eerdere jaren.
Armoede
De overheid nam vorig jaar tijdelijke maatregelen om de gevolgen van de gestegen energieprijzen te dempen, vooral voor huishoudens met lage inkomens. Een gedeelte van die maatregelen stopt na dit jaar. Zonder nieuw beleid loopt de armoede op van 4,8% van de bevolking dit jaar tot 5,7% in 2024. Onder kinderen stijgt het percentage dat in armoede leeft van 6,2% naar 7,0%.
Overheidsfinanciën
e stijgende overheidsuitgaven aan onder andere rente, klimaat en zorg leiden tot een sterke verslechtering van de overheidsfinanciën op de middellange termijn. Bij ongewijzigd beleid loopt het overheidstekort op van 2,4% in 2024 tot 3,9% in 2028. De overheidsschuld loopt daarmee op tot 54,3% bbp in 2028.
CPB-directeur Pieter Hasekamp: “Omdat de tijdelijke koopkrachtmaatregelen volgend jaar stoppen, neemt de armoede in Nederland weer toe. Als het kabinet hiervoor extra maatregelen wil treffen, is het zaak die conform de bestaande budgettaire spelregels te dekken. Want ook zonder nader beleid loopt het overheidstekort de komende jaren snel op.”
| 2023 | 2024 | 2025-2028 | |
| Bbp-groei (in %, per jaar) | 0,7 | 1,4 | 1,1 |
| Werkloosheid (% beroepsbevolking) (a) | 3,6 | 4,0 | 4,8 |
| Koopkracht (mediaan, %, per jaar) (b) | -1,1 | 1,9 | 0,9 |
| Armoede in personen (in %) (a,b) | 4,8 | 5,7 | 6,1 |
| Overheidstekort (in % bbp) (a) | -1,6 | -2,4 | -3.9 |
(a) 2025-2028 is niveau eindjaar (2028).
(b) koopkracht en armoede berekend met de alternatieve cpi, die vanaf 2021 rekening houdt met vertraagde doorwerking van de energieprijzen als gevolg van bestaande energiecontracten.
Proces
Deze raming vormt de basis voor de laatste besluiten die het kabinet deze maand neemt voor de rijksbegroting 2024, die verschijnt op Prinsjesdag. Het Centraal Planbureau (CPB) heeft vandaag ook een middellangetermijnraming tot en met 2028 gepubliceeerd, die als basis dient voor de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s.
Op Prinsjesdag verschijnt alleen een actualisatie van de kerngegevenstabel die hoort bij deze cMEV. In die actualisatie neemt het CPB dan het nieuwe beleid mee, waarover het kabinet besluit in de augustusbesluitvorming.
Bron: CPB
