Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) werken samen aan een nieuwe armoedegrens voor Nederland. De instituten willen hiermee komen tot één centrale maatstaf voor beleid en samenleving als het gaat om armoede. In het tussenrapport ‘Op weg naar een nieuwe armoedegrens’ dat op 30 juni is verschenen, beschrijven het CBS, Nibud en SCP wat zij tot nu toe hebben gedaan en de stappen die zij nog gaan zetten in de aanloop naar het eindrapport in 2024.
De bevindingen uit het gezamenlijk tussenrapport zijn gedeeld met de Commissie sociaal minimum, die op vrijdag 30 juni 2023 haar eerste adviesrapport heeft aangeboden aan minister Schouten voor Armoedebestrijding, Participatie en Pensioenen. Later dit jaar komt de commissie met een vervolgrapport. Het Nibud en het SCP zijn vertegenwoordigd in de Commissie sociaal minimum die in 2022 op verzoek van de Tweede Kamer door het kabinet is ingesteld. Deze commissie onderzoekt de hoogte en de systematiek van het sociaal minimum en stelt normen voor het bestaansminimum vast zodat deze als basis kunnen dienen voor beleid.
Minimaal benodigde budget
Het fundament van de nieuwe armoedegrens is het minimaal benodigde budget om van te leven, zoals het Nibud dat in zijn minimumvoorbeeldbegrotingen voor verschillende huishoudens berekent. Om te bepalen of dit minimaal benodigde budget voldoende is, zal de komende tijd niet alleen worden gekeken naar hun besteedbaar inkomen van huishoudens maar ook naar hun vermogenspositie. Daarnaast zal rekening worden gehouden met de feitelijke uitgaven van huishoudens aan wonen, energie en (indien mogelijk) zorg. In het derde kwartaal van 2023 zal het CBS voor een representatieve groep Nederlandse burgers onderzoeken welke uitgavenposten zij als minimaal noodzakelijk zien.
Update armoedecijfers
In het tussenrapport ‘Op weg naar een nieuwe armoedegrens’ geven het Nibud, CBS en SCP een transparante beschrijving en verantwoording van de informatie die zij met de Commissie sociaal minimum hebben gedeeld. Hierbij gaat het om de nieuwe concept minimumvoorbeeldbegrotingen met peildatum 1 januari 2023 die het Nibud heeft opgesteld en samen met het SCP heeft getoetst onder focusgroepen. Daarnaast gaat het om een update van de armoedecijfers volgens het bestaande niet-veel-maar-toereikend-criterium van het SCP voor het jaar 2021.
Gezamenlijk eindrapport in 2024
De drie instituten presenteren de nieuwe armoedegrens in het tweede kwartaal van 2024 in een gezamenlijk eindrapport. Daarbij wordt armoede ook in een breder kader geplaatst. Armoede is niet alleen een kwestie van een tekort aan geld, maar manifesteert zich ook in bijvoorbeeld sociale uitsluiting, kansenongelijkheid, onzekerheid en wantrouwen jegens andere mensen en instituties.
Bron: SCP
