De Nederlandse economie verkeerde zowel eind 2017 als eind 2007 in hoogconjunctuur volgens de CBS Conjunctuurklok. Eind 2007 stond de Nederlandse economie echter aan de vooravond van de economische crisis die in het najaar van 2008 uitbrak. Achteraf gezien waren er eind 2007 in de set indicatoren van de Conjunctuurklok en de economische radars al eerste tekenen zichtbaar van een mogelijke omslag. Diezelfde tekenen zijn eind 2017 niet aanwezig. Dit meldt het CBS op basis van een analyse van het conjunctuurbeeld (PDF, 26 pagina’s) gepubliceerd in de reeks De Nederlandse economie.
Het CBS meet in zijn Conjunctuurklok de stand van de conjunctuur aan de hand van twaalf indicatoren. Voor het bepalen van de conjuncturele fase is van belang waar de wolk van indicatoren gepositioneerd is in de klok. In de Conjunctuurklok zijn de vier fasen van conjunctuur af te lezen: hoogconjunctuur, neergang, laagconjunctuur en opgang. De conjunctuurklokindicator is het ongewogen gemiddelde van de stand van alle indicatoren.
De conjunctuur zit sinds de zomer van 2013 in een opgaande lijn. Dat is ruim vier jaar. Eind 2007 was de Nederlandse economie ongeveer even lang in een opgaande conjuncturele fase. De conjunctuurklokindicator had in november 2017 nagenoeg hetzelfde niveau als in november 2007. Eind 2007 stond de Nederlandse economie echter aan de vooravond van de economische crisis van 2009. In het voorjaar van 2008 sloeg het conjunctuurbeeld om. Het consumentenvertrouwen was de eerste indicator die in het najaar van 2007 omsloeg.
Consumentenvertrouwen in 2017 stabiel op hoog niveau
Het consumentenvertrouwen was de eerste indicator in de Conjunctuurklok die in 2007 een omslag signaleerde. In september 2007 daalde het vertrouwen van consumenten ongekend hard en ging hard richting het kwadrant van laagconjunctuur (het rode kwadrant). Vlak voor en tijdens deze daling verschenen veel berichten in de media over de crisis op de internationale financiële markten door dubieuze hypotheken in de VS en de onrust op de aandelenbeurzen. In diezelfde periode verslechterde het oordeel van consumenten over het economisch klimaat.
In 2017 is het consumentenvertrouwen al het hele jaar stabiel op een hoog niveau. Het consumentenvertrouwen lag in november 2017 dan ook 22 punten hoger dan in november 2007.
Huidige omstandigheden voor bestedingen gunstig
Naast de Conjunctuurklok publiceert het CBS elke maand over de omstandigheden voor de export van goederen, de consumptie door huishoudens en investeringen in de zogenoemde radars. Hoewel de Nederlandse economie eind 2007 nog in een fase van hoogconjunctuur stond, waren de omstandigheden voor de export, de consumptie en de investeringen al sinds augustus 2007 aan het verslechteren. Dit is in de drie radars voor export, consumptie en investeringen in november 2017 niet aan de orde.
Bron: CBS
