In het derde kwartaal van 2017 zijn de cao-lonen (per uur inclusief bijzondere beloningen) met 1,5 procent toegenomen. Deze toename is hoger dan de vorige twee kwartaal maar, ondanks de groeiende economie, lager dan die in 2016. In dat hele jaar kwam de gemiddelde loonstijging nog uit op 1,8 procent.
De contractuele loonkosten (cao-lonen en werkgeverspremies) stegen met 1,7 procent in het derde kwartaal van 2017. Sinds het begin van 2016 ligt de stijging van de contractuele loonkosten weer boven die van de cao-lonen.
In 2017 komt dit doordat de werkgevers meer bijdragen aan WAO-en WW-premies, en met name bij de overheid ook door de gestegen werkgeversbijdrage in pensioenpremies (ABP). De werkgeversheffing Zorgverzekeringswet en premies bij verschillende sectorfondsen zorgden juist voor een drukkend effect op de contractuele loonkostenstijging.
De lonen bij de sector overheid stegen met 0,3 procent minder in het derde kwartaal van 2017 dan die bij de sector particuliere bedrijven (1,6 procent) en de gesubsidieerde sector (1,9 procent). Dit komt voornamelijk doordat bij de lopende overheid-cao’s in de eerste drie kwartalen van 2017 een lagere loonsverhoging is afgesproken dan in dezelfde periode van vorig jaar. In 2016 en 2015 waren de lonen bij de overheid juist een stuk hoger dan bij de andere sectoren. Dit kwam doordat bij de overheid in die loonstijging de loonafspraken verwerkt zijn, die voortvloeiden uit het in 2015 afgesloten Centraal Akkoord.
Het voorlopige cijfer over het derde kwartaal van 2017 is gebaseerd op 80 procent van de cao’s waaruit de statistiek is opgebouwd. Ongeveer acht van de tien werknemers vallen onder een cao.
Loon(kosten) volgens Nationale Rekeningen
De lonen per arbeidsjaar waren in het tweede kwartaal van 2017 0,5 procent hoger dan in het tweede kwartaal van 2016. In het onderwijs stegen de lonen met 4,4 procent het meest. In april was er een eenmalige uitkering voor medewerkers in het primair en voortgezet onderwijs. Bij het openbaar bestuur daalden de lonen met 0,6 procent. De loonkosten per arbeidsjaar, waarin ook de werkgeverspremies zijn opgenomen, stegen met 0,7 procent. De premies voor arbeidsongeschiktheid en pensioen zijn gestegen.
Deze gegevens zijn gebaseerd op de beloning van werknemers volgens de Nationale rekeningen. Ze wijken af van de cao-gegevens over lonen en loonkosten. Dit komt onder meer doordat:
- de gegevens van de Nationale rekeningen de gehele werknemerspopulatie beschrijven en de cao-gegevens alleen de werknemers die onder een cao vallen. Naar schatting acht van de tien werknemers valt onder een cao.
- de gegevens van de Nationale rekeningen zijn gebaseerd op werkelijke geldstromen en alle looncomponenten en werkgeverslasten bevatten. De cao-lonen en contractuele loonkosten laten de ontwikkeling zien van de lonen en sociale lasten voor zover die onvoorwaardelijk voor alle werknemers gelden.
- de ontwikkeling op basis van cao-informatie is structuurvrij, want wijzigingen in de werknemerspopulatie hebben geen effect op de ontwikkeling van de loon(kosten). Deze wijzigingen werken wel door in de gegevens van de Nationale rekeningen.
Bron: CBS
