“De overheid moet de woningmarkt snel op gang brengen met helderheid en gerichte actie. Dat levert minstens zo veel op als het Rijk erin investeert.”
Dat zegt Elco Brinkman, voorzitter van Bouwend Nederland, in een reactie op de ronduit sombere verwachtingen die het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) vandaag presenteert. De werkloosheid in de bouw loopt bij het huidige beleid in 2013 nog scherp op. Na stabilisatie in 2014 komt er op z’n vroegst in 2015 weer groei van werkgelegenheid. Dan zijn er in totaal zo’n 70.000 banen verloren gegaan.
“Dat is dan na zeven jaar crisis, die tot nu toe steeds zwaarder wordt. De gevolgen zijn desastreus. Er zijn nu al bijna 50.000 banen verdwenen, de bouwproductie is nu al met bijna 20 procent gedaald. Het water staat veel bouwbedrijven dan ook steeds hoger aan de lippen, veel zijn er al failliet gegaan” constateert Brinkman.
“En onze sector gaat nog een paar onnodig zware jaren tegemoet als er niet op korte termijn maatregelen worden genomen om het tij te keren. Het is nu zaak om iets te doen. De bouw kan niet nog eens twee jaar door de zure appel heen bijten. Dat is ook niet nodig, we kunnen juist bijdragen aan de oplossing.”
Vier punten
“Wat moet er dan gebeuren? Er is grote maatschappelijke behoefte om veel naoorlogse oude huurwoningen te vervangen door nieuwbouw, of die op z’n minst heel veel energiezuiniger te maken. Dat is goed niet alleen voor alle bewoners daarvan, maar ook jarenlang voor vele duizenden banen. Daar kan niemand spijt van krijgen en daar pleiten we al langer voor. Wat dus nodig is, is snelle duidelijkheid over het huurbeleid en vooral over de verhuurdersheffing. Ook moet er meer financiële ruimte komen voor starters op de koopmarkt. Derde punt is een fonds voor het snel energiezuinig maken van bestaande gebouwen. Last but not least moet het probleem van de funding gap van de bankensector opgelost worden. Daarbij moet de hypotheekrente in Nederland in lijn worden gebracht met die in andere Europese landen.”
Nu investeren
“Maar eerst zou de bouwsector voor de korte termijn – in 2013 dus – een stevige investeringsimpuls van de overheid moeten krijgen. Anders loopt simpelweg het aantal werknemers in de sector zo drastisch terug dat er straks te weinig bouwvakkers zijn om groei in de toekomst te verwezenlijken.
Waaruit moet die impuls bestaan? Ik denk allereerst aan zoiets als de tijdelijke stimuleringsregeling woningbouwproductie van een paar jaar geleden, door een eerder kabinet. Samen met een hoognodige en stevige verlaging van de gemeentelijke grondprijs gaat zoiets echt zoden aan de dijk zetten. Dat is heel zinnig, want dan draagt de bouw weer snel bij aan de groei van werkgelegenheid, in plaats van werkloosheid met tienduizenden verloren arbeidsplaatsen. Dan is de bouw de oplossing en niet het probleem. Het effect van dergelijke regelingen is aantoonbaar positief, dat is ook onderzocht door het EIB. Ze pakken bovendien kostenneutraal uit voor de overheidsfinanciën. Dus dat kan het argument niet zijn.”
Malaise door beleid
Pas in 2015 en in de jaren daarna is er forse groei mogelijk, analyseert het EIB. Brinkman: “Maar dat gebeurt niet vanzelf. Die eventuele groei hangt sterk af van de vraag naar nieuwe woningen, te beginnen in 2013. Om die weer op gang te krijgen zijn echt andere politieke keuzes nodig. De reden voor de aanhoudende malaise op de woningmarkt ligt helaas voor een groot deel bij het beleid van het Rijk.”
“Met de maatregelen van het Lenteakkoord en het Regeerakkoord heeft de overheid olie op het vuur gegooid. Daardoor verergerde de woningmarktcrisis. Er is nauwelijks aandacht geweest voor de gevolgen voor investeringen in de woningmarkt en de prijsontwikkeling van woningen. Ondertussen is de hypotheekrente in Nederland veel ongunstiger dan in ons omringende landen. Ook daardoor blijft de situatie nu belabberd.”
“Zo zie je dat in veel andere Europese landen de huizenprijzen weer stijgen, terwijl onze woningmarkt nog in mineur zit. Ook is elders de bouwproductie nota bene alweer aangetrokken, maar de Nederlandse bouwsector is nog niet uit de crisis. Hoe lang die nog duurt, hangt af van dit kabinet.”
Bron: APS
