De bouw draait op volle toeren. De groei gaat zo hard dat er allerlei knelpunten opduiken, zo blijkt uit de sectoranalyse van Euler Hermes. “De portefeuilles zitten stampvol, maar veel bouwbedrijven hebben grote moeite om de groei te vertalen in winst”, zegt Johan Geeroms, senior riskmanager van Euler Hermes Nederland.
Volgens Geeroms is de pijplijn goed gevuld. Hij verwijst naar het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) dat onlangs meldde dat bouwbedrijven voor hun werknemers gemiddeld 10 maanden werk in huis hebben. “Er is sprake van een hoogconjunctuur die voorlopig nog aanblijft. Dat levert een hausse aan bouwprojecten op. En dus allerlei knelpunten.”
Knelpunten op een rij
Volgens Geeroms kampen bedrijven met de volgende knelpunten:
– Prijsstijging
De lonen stijgen en ook de prijzen voor de inhuur van onderaannemers en tijdelijk personeel schieten omhoog. Dat geldt ook voor de prijzen van grondstoffen, materialen en halffabrikaten. “Die stijging is lang niet altijd door te berekenen. Daar komt bij dat aan het eind van de crisis veel opdrachten tegen extreem lage marges zijn binnengehaald. Met de huidige prijsstijgingen zit je zo in de rode cijfers.”
– Tekort aan vakmensen
Het tekort aan vakkundig personeel stijgt met de dag. “In de crisis is het aantal vakmensen gehalveerd van 200.000 naar 100.000. Tel daarbij op de oudere werknemers die met pensioen gaan. Het duurt nog jaren voordat het personeelsbestand weer op peil is. Je ziet dat bouwbedrijven voor steeds hogere prijzen vakmensen bij elkaar wegkopen.”
– Boetes vanwege te laat opleveren
Direct gevolg van het personeelstekort is dat projecten later worden opgeleverd dan toegezegd. “De personele schaarste is niet ingecalculeerd bij het afsluiten van contracten. Niemand heeft dit zien aankomen. Het is normaal om voor tijdsoverschrijding boeteclausules op te nemen in contracten.”
Focus op minder complexiteit
Tijdens de crisis hebben grote bouwbedrijven hun vingers verbrand aan grote bouwprojecten die ze te goedkoop hebben aangenomen. “Nog steeds kampen ze met die bleeders. Met de huidige prijsdruk is de kans levensgroot dat het opnieuw misgaat. Veel grote bouwers die ook actief zijn in de infra-markt, hebben daarom hun strategie gewijzigd. Ze richten zich in toenemende mate op minder complexe, regionale opdrachten met als resultaat een verdere prijsdruk voor de middelgrote en kleinere bouwbedrijven.”
Lichtpunt is volgens Geeroms dat het steeds aantrekkelijker wordt om in de bouw te gaan werken. “De arbeidsvoorwaarden worden met de dag aantrekkelijker. Dat zal veel jongeren verleiden om voor de bouw te kiezen. Dat is goed nieuws voor de verdere toekomst.”
