In 2018 betaalden consumenten in Nederland 37% van hun aankopen in winkels, horeca en dergelijke met contant geld en 63% met hun pinpas terwijl zij in 2017 41% van hun aankopen contant afrekenden.
Hoewel consumenten voor onderlinge betalingen overwegend contant geld gebruiken, is ook hier een verschuiving richting elektronische betaalwijzen zichtbaar. In 2018 werden 59% van de onderlinge transacties met contant geld gedaan, tegen 67% in 2017. Dit blijkt uit gezamenlijk onderzoek van Betaalvereniging Nederland en De Nederlandsche Bank.
Aandeel contante betalingen aan de kassa is gedaald naar 37%
Tussen 2017 en 2018 is het aantal contante betalingen door consumenten in winkels, horecagelegenheden, benzinestations, op de markt en bij dienstverleners afgenomen van 2,74 miljard betalingen (met een waarde van EUR 35 miljard) naar 2,53 miljard betalingen (met een waarde van EUR 34 miljard). Het aantal pinbetalingen is in deze periode gestegen van 3,84 miljard betalingen (met een waarde van EUR 101 miljard) naar 4,28 miljard betalingen (met een waarde van EUR 108 miljard). Het toegenomen gebruik van de pinpas komt mede doordat consumenten op steeds meer locaties, zoals in de horeca en op de markt, kleine bedragen contactloos betalen met hun pinpas. De stijging van pinnen is het sterkst bij bedragen tot EUR 5, terwijl er nauwelijks verandering is bij bedragen vanaf EUR 50.
Figuur 1a: Aantal betalingen in miljarden
Figuur 1b: Waarde betalingen in EUR miljarden
Ook bij onderlinge betalingen neemt het gebruik van contant geld af
Nederlanders hebben in 2018 bijna 600 miljoen onderlinge betalingen gedaan met een totale waarde van EUR 22 miljard. Hieronder vallen transacties tussen familieleden, vrienden, collega’s en kennissen onderling (500 miljoen transacties) en transacties voor school- of sport gerelateerde activiteiten, zoals cadeautjes voor de docent/ trainer, bijdragen voor feestjes en dergelijke (87 miljoen transacties). In 2018 hebben Nederlanders in 59% van de onderlinge betalingen contant geld gebruikt en bij 38% op elektronische wijze geld naar elkaar overgemaakt. In vergelijking met 2017 is het gebruik van contant geld voor onderlinge betalingen met 8 procentpunten gedaald van 67% naar 59%. De verschuiving richting elektronisch is hier sterker dan bij betalingen aan de kassa. Dit komt waarschijnlijk doordat steeds meer mensen de mogelijkheden voor onderlinge betalingen op de mobiel ‘ontdekken’.
Jongvolwassenen betalen het vaakst elektronisch
In 2018 betaalden jongvolwassenen (19 – 24 jaar) het minst met contant geld en het meest met elektronische betaalwijzen. Dit geldt zowel voor betalingen aan de kassa (figuur 2a) als voor hun onderlinge transacties (figuur 2b). Tieners zijn dit jaar koploper qua groei in het aandeel pinbetalingen aan de kassa (+10 procentpunten). Dit komt mogelijk doordat jongeren steeds vaker al op jonge leeftijd een eigen bankrekening hebben en hun ouders het zakgeld vaker overmaken naar hun bankrekening. Ook speelt waarschijnlijk mee dat zij hun aankopen in (school)kantines en bij sportverenigingen tegenwoordig steeds vaker (alleen) elektronisch kunnen betalen. Bij de 75-plussers neemt vooral contactloos betalen een vlucht, waar zij in 2017 nog 9% van alle betalingen contactloos deden, is dit in een jaar tijd bijna verdubbeld naar 17%. Het totale aandeel pinbetalingen bij deze leeftijdsgroep is inmiddels 41%.
55 – 64 jarigen betaalden in 2018 68% van hun onderlinge transacties met contant geld en 29% elektronisch. Bij hen is de toename van elektronisch geld overmaken naar anderen het hoogst van alle leeftijdsgroepen (+ 12 procentpunten). Het gebruik van op elektronische wijze geld overmaken is overigens het sterkst gegroeid onder academici (+ 17 procentpunten).
Aan de kassa betalen consumenten over het algemeen met het door hen gewenste betaalmiddel. In gevallen dat dit niet opgaat (2% van alle betalingen) valt op dat zij vaker contant hebben afgerekend, terwijl ze wilden pinnen (2,3% van de contante betalingen) dan andersom (0,6% van de pinbetalingen). Ouderen blijken vaker te betalen met hun voorkeursbetaalmiddel dan jongeren.
Figuur 2a: Jongvolwassenen betalen drie op de vier aankopen aan de kassa met pin
Figuur 2b: Jongvolwassenen doen onderlinge transacties meestal elektronisch
Voor alle uitkomsten van het gezamenlijke onderzoek van DNB en Betaalvereniging Nederland naar het gebruik van contant geld en elektronische betaalwijzen in Nederland in 2018, klik op de download van de factsheet ‘Betalen aan de kassa, 2018′. De factsheet bevat informatie over het gebruik van contant geld en elektronische betaalwijzen bij betalingen aan de kassa en voor onderlinge transacties tussen Nederlanders in het algemeen, naar transactiebedrag, sector of doel van de betaling, demografische kenmerken en naar maand van het jaar.
