Na afloop van de Algemene Ledenvergadering op 6 juni, organiseerde Betaalvereniging Nederland een debat over privacybescherming onder de nieuwe PSD2.
Gespreksleider Donatello Piras vroeg het publiek en de panelleden (Petra Hielkema van DNB, Nanda Troost van ANBO, Nadja van der Veer van PaymentCounsel en Alexander Baas van De Volksbank) het hemd van het lijf over privacy en PSD2. Dat leidde tot een geanimeerde discussie. Bijna de helft van het publiek was voorafgaand aan het debat bezorgd over zijn privacy onder PSD2; na afloop was die bezorgdheid afgenomen en overheerste nieuwsgierigheid bij driekwart van de aanwezigen.
Grondige screening
Nadja van der Veer betoogt dat de zorgen over privacy overtrokken zijn: derde partijen moeten een vergunning aanvragen bij DNB en daartoe een lang formulier met een dozijn bladzijden invullen. Zij vindt dat deze partijen zorgvuldig worden doorgelicht. Bovendien biedt de AVG ook allerlei garanties en mogelijkheden voor consumenten om aan het roer te blijven. Door alle negatieve publiciteit denkt Van der Veer dat nieuwe partijen (kleine fintechs) geen eerlijke kans krijgen om vertrouwen te winnen.
Goede publieksvoorlichting
Petra Hielkema vindt ook dat we vertrouwen mogen hebben. Consumenten moeten goed voorgelicht worden. DNB start daarom een campagne onder het motto ‘Ik beslis’. Niet iedereen is er echter van overtuigd dat alle consumenten vodoende in staat zijn om de gevolgen van hun handelingen onder PSD2 te overzien. Consumenten zijn eraan gewend geraakt dat big-techs vanalles met hun gegevens doen en denken dat dit onontkoombaar is.
Keurmerk?
Dit moet volgens Alexander Baas worden doorbroken. Hij is daarom blij dat de minister niet over één nacht ijs gaat met het invoeren van de wetgeving. Beter wat later ingevoerd dan de invoering achteraf te moeten repareren. Een keurmerk dat uitdrukt dat gekeurde deelnemers zich niet alleen aan de wet houden maar ook aanvullende garanties bieden, kan soelaas bieden en het vertrouwen van consumenten winnen. De Volksbank voelt bij PSD2 een verantwoordelijkheid jegens zijn klanten. Die klanten krijgen straks namelijk ook via hun bank de vraag voorgelegd of zij een bepaalde derde partij inzage in hun betaalrekening willen geven. Ze verwachten dat hun bank die vraag alleen namens betrouwbare partijen aan hen voorleggen. Baas wil die veronderstelling kunnen waarmaken.
Geen dwang
Het recht op inzage in al je geregistreerde persoonsgegevens, het recht om vergeten te worden en dataminimalisatie zijn al geregeld in de AVG. Daarop kan de consument altijd terugvallen. Er zijn ook klachtenprocedures vastgelegd, zowel in de PSD2 als in de AVG. Alle PSD2-partijen moeten voldoen aan beide wetten. Nanda Troost geeft aan dat ANBO haar leden niettemin adviseert om de kat uit de boom te kijken en niet te snel toestemming tot inzage in hun rekening te geven.
Onbeantwoorde vragen
Er zijn zeker nog onduidelijkheden bij PSD2. Hoe zit het bijvoorbeeld met de gegevens van stille derden in de transactiegegevens van iemand die inzage in zijn betaalrekening heeft gegeven (zogeheten ‘silent party data’, zoals namen, rekeningnummers, bedragen en omschrijvingen van begunstigden en betalers)? Kan een fintech al een aanvraag bij DNB invullen en indienen, vooruitlopend op de wetgeving, zodat een vergunning na invoering van de wet sneller kan worden verleend? Hoe zit het met een ‘zwarte lijst’ van PSD2-vergunninghouders? Consumentenorganisaties pleiten ervoor dat een rekeninghouder een ongewenste PSD2-dienstverlener op een zwarte lijst kan zetten zodat die dienstverlener nooit toegang krijgt tot zijn of haar rekening, zelfs niet als de rekeninghouder onbewust toch toestemming aan die dienstverlener heeft gegeven. Volgens de juristen van DNB is zo’n zwarte lijst wettelijk niet toegestaan. De consumentenorganisaties willen wel eens horen wat een rechter daarvan vindt.
Zorgen van consumenten adresseren
Aan het slot van het debat sprak Petra Hielkema andermaal haar vertrouwen uit in de bescherming van privacy onder PSD2. De afdronk van het debat was dat de consumentenbescherming op papier wel klopt maar dat consumenten dat nog niet zo opvatten. Goede voorlichting en wellicht een keurmerk kunnen helpen om hun zorgen weg te nemen.
