Mensen met een laag inkomen worden steeds afhankelijker van de Belastingdienst. Toeslagen vormen een groot aandeel van hun inkomen.
Vanaf 1 januari 2015 wordt dat nog meer het geval, omdat een deel van de bijstandsuitkering van alleenstaande ouders naar het kindgebonden budget verschuift.
Gezien de huidige uitvoeringsproblemen bij de Belastingdienst een zorgelijke ontwikkeling. Want door de wijze waarop de belastingdienst toeslagen terugvordert, raken steeds meer burgers – soms ver – onder de armoedegrens. In het rapport ‘Belastingdienst, een bron van armoede?’ inventariseert de Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden de problemen bij invordering van belastingen en teveel uitgekeerde toeslagen door de belastingdienst. De LOSR/MOgroep doet 25 aanbevelingen voor verbetering.
Reactie belastingdienst zondag 7 december Reporter Radio
In reactie komt de Belastingdienst vanaf december 40.000 alleenstaande ouders tegemoet van wie het kindgebonden budget wordt ingehouden. Dat maakt de Nationale Ombudsman bekend in Reporter Radio (Radio1, 19:02). Bij de gezinnen worden toeslagen verrekend die eerder te veel waren uitgekeerd. Maar omdat ze van zeer weinig geld moeten rondkomen, brengen de inhoudingen deze mensen in financiële problemen.
Om te voorkomen dat deze mensen onder het bestaansminimum komen, laat de fiscus het kindgebonden budget van 40.000 gezinnen nu ongemoeid.
De Nationale Ombudsman heeft aangedrongen op het stopzetten van het zogenaamde verrekenen van het kingdgebondenbudget, na een nieuw rapport van De Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden (LOSR/MOgroep). Uit dat rapport blijkt dat de Belastingdienst steeds vaker mensen in de problemen brengt. Bij het terughalen van teveel betaalde bedragen houdt de belastingdienst geen rekening met de zogenaamde beslagvrije voet. Dit is een bedrag dat mensen minimaal moeten ontvangen om op het bestaansminimum te blijven. Het bestaansminimum is bepaald op 90% van de bijstand.
Een meerderheid van de Tweede Kamer eist dat de belastingdienst rekening gaat houden met de beslagvrije voet, zo is te horen in Reporter Radio. Carola Schouten (Christen Unie) wil deze week van staatssecretaris Klijnsma (PvdA) horen hoe ze dit aan gaat pakken
Achtergrond: belastingdienst grooste invorderaar schulden
De Belastingdienst is de grootste invorderaar van schulden in Nederland. Zo moet van de in 2011 verstrekte toeslagen meer dan 1,67 miljard worden terugbetaald. Bij terugvordering van de ene toeslag brengt de belastingdienst deze in mindering op nog uit te betalen toeslagen bedoeld voor betaling van de lopende verplichtingen zoals huur, premie ziektekostenverzekering, kinderopvang.
Daarbij houdt de belastingdienst geen rekening met het bestaansminimum. Het is mogelijk om de belastingdienst te vragen rekening te houden met de beslagvrije voet die het bestaansminimum garandeert. Dit is echter bijzonder ingewikkeld en tijdrovend. Zo ontstaan snel schulden en vervallen gezinnen, burgers in armoede.
Jan Hamming, voorzitter LOSR/MOgroep: “Aanvragen van toeslagen is al een klus voor wie laagopgeleid, laaggeletterd is of andere problemen heeft, maar toeslagen terug moeten betalen is helemaal een ramp. Je recht halen als je te weinig krijgt is heel moeilijk. En maak je een fout, dan heb je een toeslagschuld bij de belastingdienst. En dat betekent: snel betalen, linksom of rechtsom. Als je dat eenmaal is overkomen kijk je wel uit. Mensen maken daardoor ook nog te weinig gebruik van toeslagen waar ze wel recht op hebben. Het is wel noodzakelijk inkomen.“
De persoonlijke en maatschappelijke schade die ontstaat door de terugvordering van toeslagen en het direct verrekenen waardoor burgers onder het bestaansminimum belanden is enorm. Een deel van die schade ontstaat door terugvorderen van toeslagen bij huishoudens die al bijzonder krap zitten en van meer toeslagen afhankelijk zijn voor het betalen van huur, voedsel, zorg.
- 2,5 miljoen mensen leeft onder de armoedegrens.
- 604.000 kinderen groeien op in die armoede.
- 1,1 miljoen Nederlanders heeft problematische betalingsachterstanden.
Eén huishouden met ernstige schuldenproblematiek kost de samenleving zo’n 100.000 euro aan afschrijvingen, hulpverlening, verzuim- en ziektekosten, verloren arbeidsuren, uitkeringen en huisuitzettingen (Nibud, 2014).
Waar invordering moet gebeuren, moet ze dus met de grootst mogelijke zorgvuldigheid gebeuren, zodat door de invordering niet nog extra maatschappelijke kosten worden veroorzaakt
De Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden ziet al jaren veel mensen in grote problemen komen, en verwacht vanaf 1 januari 2015 een verergering van de schulden- en armoedeproblematiek. Zorgelijk en onaanvaardbaar duur.
Het radio1-programma Reporter Radio besteedde op zondag 7 december aandacht aan dit rapport. Gesprek met onder andere de Belastingdienst, Andre Moerman (voorzitter signaleringscommissie LOSR/MOgroep en schrijver rapport), Nationale ombudsman en Tweedekamerleden.
Luister hier het gesprek terug en lees hier het rapport Belastingdienst, Bron van Armoede
Bron: MOgroep / LOSR
