De Nederlandse chemieproductie zal in 2022 met ongeveer 4% dalen omdat de sector te lijden heeft onder hoge energieprijzen en knelpunten bij de grondstoffenvoorziening. In 2023 verwachten wij dat de productiekrimp zal afnemen tot ongeveer 1% omdat de bevoorradingsproblemen van grondstoffen zullen verminderen.
Overzeese concurrenten (met name uit de VS) hebben momenteel relatief lagere energiekosten. Dit maakt het voor Nederlandse en Europese chemieproducenten moeilijk om hun sterk gestegen energierekening door te berekenen aan eindgebruikers. Het aantal Nederlandse chemiebedrijven dat de productie heeft verminderd of tijdelijk heeft stopgezet, is toegenomen omdat volledig operationeel zijn niet langer rendabel is. Veel door de chemische industrie geleverde tussenproducten gaan naar de rubber-, kunststof- en meubelindustrie. Daarom hebben productieknelpunten een negatief effect op de productiecapaciteit van die sectoren.
De winstmarges stegen in 2021 dankzij een robuuste verkoop, maar beginnen sinds het tweede kwartaal van 2022 te dalen en zullen de komende maanden verder verslechteren. Na het zeer lage aantal betalingsachterstanden en faillissementen in 2021 en het eerste en derde kwartaal van 2022, zal er in 2023 een aanzienlijke toename zijn. De belangrijkste reden is de combinatie van hoge energieprijzen, een gebrek aan grondstoffen en hevige concurrentie uit het buitenland. Veel zal afhangen van de toekomstige ontwikkeling van de gasprijzen, met het neerwaartse risico van gasrantsoeneringsmaatregelen. Sinds 1 november krijgen Nederlandse kleine en middelgrote bedrijven waarvan de energiekosten ten minste 12,5% van de omzet bedragen een compensatie van maximaal €160.000 via de regeling compensatie energiekosten (TEK).
Wij verwachten dat de faillissementsgolf van chemische bedrijven in 2023 veel lager zal uitvallen dan de stijging van 77% die wij voor alle Nederlandse bedrijven verwachten. Vanaf een zeer laag niveau zal de stijging een terugkeer zijn naar het (normale) niveau van vóór de crisis.
Wij beoordelen de kredietrisicosituatie van de Nederlandse chemische industrie momenteel als “redelijk”, gezien de sterke financiële positie van veel bedrijven, met name multinationals. De uitdagingen nemen echter toe. Als de hoge gasprijzen in Nederland langere tijd aanhouden, kunnen nieuwe investeringen in chemische productielocaties uitwijken naar markten waar energie goedkoper is. Bovendien zullen hogere investeringen om aan milieunormen te voldoen een uitdaging vormen, zowel door de strengere regelgeving als door de toenemende vraag van consumenten naar “groenere” producten.
Bron: Atradius
