Doemdenken, daar zijn we goed in. En dus stellen we de wereld angstaanjagender, gewelddadiger en hopelozer voor dan ze is. Het lijkt er niet ‘in’ te willen dat het juist steeds beter gaat. Dat we enorme vooruitgang hebben geboekt met zijn allen. Maar waarom zien we dat dan niet? Anna Rosling, co-founder van de Gapminder Foundation, weet waarom. Een korte samenvatting van haar bijdrage aan de Bilderbergconferentie.

‘Bijna alle mensen denken dat de wereld angstaanjagender, gewelddadiger en hopelozer is dan ze werkelijk is. Op basis van die denkbeelden worden voortdurend beslissingen genomen, die ook impact hebben op de toekomst. Het wil er gewoon niet in dat het over het geheel genomen stap voor stap beter gaat met de wereld. Zeker, er zijn nog steeds enorme opgaven te doen. Maar er is op verschillende terreinen ook al geweldige vooruitgang geboekt. Veel veranderingen waarvan mensen denken dat die nooit plaats zullen vinden, hébben al plaatsgevonden. We hebben er diep over nagedacht waarom dat maar niet wil doordringen. Uiteindelijk zijn we tot de conclusie gekomen dat het te maken heeft met de manier waarop onze hersens werken.’

Hoe ons kloofinstinct werkt

Kloofinstinct: de neiging om alles en iedereen in twee (tegenstelde) groepen te verdelen, met daartussen een imaginaire kloof. Zoals: rijk versus arm. Of: Noord versus Zuid. Feit is echter dat de meerderheid van de wereldbevolking in midden-inkomenslanden leeft. Meestal bevindt de meerderheid zich in het midden, precies waar de kloof zou zijn.

Hoe ons negativiteitsinstinct werkt

Negativiteitsinstinct: de neiging om te denken dat het slechter gaat. De reden is dat je meer informatie krijgt over nare gebeurtenissen dan over positieve. Zo zitten de media in elkaar. Bijna niemand weet dat het deel van de wereldbevolking dat in extreme armoede leeft in de afgelopen 20 jaar is gehalveerd. En dat de gemiddelde levensverwachting in de wereld niet op 50, of 60, maar op ruim 70 jaar ligt. Bedenk dus dat je heel veel positief nieuws niet hoort.

Hoe ons grootte-instinct werkt

Grootte-instinct: de neiging om dingen niet in verhouding te zien of hun omvang verkeerd in te schatten. We onderschatten consequent hoeveel vooruitgang er in de wereld is geboekt. We overschatten consequent het aantal immigranten in ons land.

Hoe ons zondebokinstinct werkt

Zondebokinstinct: de neiging om op zoek te gaan naar iemand die je de schuld kunt geven. Dit verhindert je vermogen om een op feiten gebaseerd beeld van de wereld te vormen. Want als je de zondebok hebt gevonden, zoek je niet verder naar andere verklaringen. Vaak bevestigt de zondeboek onze bestaande overtuigingen. Ga liever op zoek naar oorzaken dan naar schuldigen.’


Wie is Anna Rosling?

Anna Rosling-Rönnlund richtte samen met haar schoonvader Hans Rosling en haar man Ola Rosling in 2005 de Gapminder Foundation (2005). Anna is de uitvinder van de geanimeerde bubbeldiagramgrafieken die wereldwijd worden gebruikt om ontwikkelingstrends te begrijpen. Nadat deze tool (Trendanalyzer) door Google werd overgenomen, werkte Anna van 2007 tot 2010 bij Google als senior usability designer. In 2010 ging ze terug naar Zweden om de missie van Gapminder voort te zetten.


Downloads

Bron: VNO-NCW / Opinieblad FORUM