Atradius is de crisis goed doorgekomen, al is het niet zonder slag of stoot gegaan. Maar sinds de rampjaren 2008 en 2009 heeft de kredietverzekeraar de weg omhoog hervonden. En, zo constateert Chief Market Officer Andreas Tesch: “Wij zijn gesterkt uit de crisis gekomen. Klanten varen daar ook wel bij.”
Andreas Tesch is sinds 2011 binnen Atradius als lid van de Raad van Bestuur verantwoordelijk voor de commerciële ontwikkeling van Atradius Credit Insurance wereldwijd, en al 15 jaar werkzaam bij het bedrijf. Zijn benoeming was een logische stap in zijn carrière. Hij was eerder werkzaam bij bedrijven waar Atradius uit is voortgekomen. Van 2001 tot 2004 was hij directeur Corporate Development en Communications van de Duitse kredietverzekeringsgroep Gerling-Konzern Speziale Kreditversichering (GKS) en daarna van Gerling NCM, in 2003 ontstaan uit de fusie tussen GKS en de Nederlandsche Credietverzekering Maatschappij (NCM). Van 2004 tot 2006 was hij verantwoordelijk voor Risk Services en de regio Centraal- en Oost-Europa. Daarna was hij (vanaf 2007) directeur van Atradius Global, de divisie binnen de kredietverzekeraar die multinationals bedient, en New Markets.
Atradius is onderdeel van Grupo Catalana Occidente, een internationale verzekeringsgroep met beursnotering in Madrid en Barcelona. Maar het hoofdkantoor van Atradius is gevestigd in Amsterdam op een uitloper van de Zuidas vlakbij Schiphol. Vanwege de historische banden met de stad (NCM heeft tientallen jaren aan de Keizersgracht gezeten), zegt Tesch. “Het zakelijke klimaat is bovendien goed en onze bereikbaarheid uitstekend.”
Hier komt bij dat Atradius van oudsher banden heeft met de Nederlandse overheid en het bedrijfsleven. Zo voert Atradius voor de Nederlandse overheid de exportkredietverzekeringsregeling uit. Via die regeling kunnen exporteurs van kapitaalgoederen en infrastructurele werken, en hun banken, het betalingsrisico verzekeren bij de Nederlandse staat. Atradius – in Nederland de grootste kredietverzekeraar – richt zich op het bedrijfsleven met een divers aanbod van diensten, van advies over de kredietwaardigheid van (potentiële) klanten tot een verzekeringspakket met uitgebreide incassodiensten en garantie op uitbetaling mocht een afnemer niet met geld over de brug komen.
“In essentie doen we al bijna honderd jaar hetzelfde”, zegt Tesch, “alleen ieder jaar weer een stukje beter. De kredietwaardigheid van zakelijke afnemers bepalen en zorgen dat hun leveranciers betaald worden.” Wat niet wegneemt dat Atradius regelmatig innoveert. Voor de Nederlandse markt is Atradius bijvoorbeeld onlangs gestart met allerlei garantieproducten, zoals aanbetalings- en vooruitbetalingsgaranties, uitvoeringsgaranties en douanegaranties voornamelijk voor de bouwsector en de kapitaalgoederenmarkt. “Het grote voordeel voor een bedrijf is dat het hierdoor sneller over geld kan beschikken, en minder vaak een beroep op z’n kredietlijn bij de bank hoeft te doen. Zeker wanneer een bank weinig toeschietelijk is om geld uit te lenen, kan dat een uitkomst zijn.” Wat de afgelopen crisisjaren vaak het geval is geweest. En nog altijd krijgen veel bedrijven, zeker in het MKB, slechts mondjesmaat krediet van hun banken.
Drastische maatregel
Ook Atradius heeft geleden onder de crisis. 2008 en 2009 waren voor de hele kredietverzekeringssector ‘anni horribili’, en ook Atradius kon niet aan de malaise ontsnappen, met verliezen die in de honderden miljoenen euro’s liepen. Logisch, aangezien omzet en kosten van Atradius nauw samen hangen met de wereldwijde bedrijvigheid. En die nam in 2008 af, terwijl tegelijkertijd meer bedrijven hun rekeningen niet betaalden. Zodoende werd Atradius geconfronteerd met een krimpende markt (lees: minder premie-inkomsten) én met meer claims van klanten die de dupe waren van wanbetaling. Aanleiding voor Atradius om – net als de concurrenten – de premies te verhogen en het totale uitstaande bedrag aan limieten te verminderen. “Een drastische maatregel”, zegt Tesch nu. “Maar wel nodig.” Daarnaast heeft Atradius geleerd van de crisis, stelt Tesch. “We winnen nu bijvoorbeeld veel meer informatie in dan we vroeger zouden hebben gedaan in gebieden waar we risico’s zien, ook doordat we meer analisten ter plaatse hebben die bovenop de risico’s zitten. We kunnen hierdoor de kredietrisico’s die bedrijven lopen in landen als Brazilië, China en in het Midden-Oosten beter taxeren dan voor de crisis. Klanten waarderen dat. Ik hoor ook dat we het beter doen dan onze concurrenten.” Inmiddels is Atradius ook al weer lang en breed winstgevend; sinds 2010 heeft het geen verlies meer geleden. Dit ondanks een aanhoudende druk op de premie-inkomsten – ‘dit is een markt met felle concurrentie’, aldus Tesch, ‘en de meeste bedrijven sluiten pas na lang beraad een kredietverzekering af. “Maar steeds meer bedrijven weten de weg naar ons te vinden. De omzet ligt zelfs al weer boven het niveau van 2008. Ik moet ook toegeven: de crisis met alle faillissementen en narigheid heeft veel bedrijven op de neus gedrukt hoe belangrijk een kredietverzekering kan zijn.”
Kansen én risico’s
Hoewel de crisis eindelijk achter de rug is (of op z’n minst lijkt), ziet Atradius nog de nodige risico’s voor bedrijven die internationaal zakendoen.
Volgens de laatste halfjaarlijkse Economic Outlook van het bedrijf (van eind mei), zijn er op korte termijn vijf ontwikkelingen die de groei van de wereldeconomie bedreigen. In het kort zijn dit:
- Afvlakkende groei van de Chinese economie. “Dit kan zowel ongunstig uitpakken op de export naar China als, indirect, op de export naar andere werelddelen.”
- Het onvoorspelbare monetaire beleid van de Verenigde Staten, met alle valutarisico’s van dien.
- Lagere groei in de eurozone. “De Brexit kan die nog eens nadelig beïnvloeden”, vult Tesch aan. “Het wordt op z’n minst moeilijker om zaken te doen met het Verenigd Koninkrijk. Nederlandse bedrijven zullen daar zeker onder lijden, aangezien het Verenigd Koninkrijk het op Duitsland na grootste exportland is voor Nederland, en nu nog goed is voor 8 procent van de export.”
- Schommelingen in de prijzen van grondstoffen zoals staal en olie. Wat olie betreft, verwacht Atradius dat de prijs zal stijgen. “Waarschijnlijk niet tot de hoogte van anderhalf jaar geleden, maar genoeg om te leiden tot een kostenverhoging voor bedrijven en sectoren die afhankelijk zijn van olie.”
- Het versneld afbouwen van schulden kan de groei in ontwikkelde markten afremmen, doordat de vraag onder druk komt te staan.
Meer in het algemeen kan volgens de Economic Outlook onrust op de wereldwijde financiële markten weer toeslaan, en vooral de opkomende economieën treffen. Een beperkte toegang tot financiering tegen mogelijk hogere kosten kan resulteren in nog meer faillissementen dan Atradius nu al verwacht in voorheen betrekkelijk stabiele markten als die van China en Brazilië.
Uiteraard zijn er ook de nodige kansen in diverse landen en sectoren nu de economie weer opleeft, aldus Tesch. Ook voor Nederlandse exportbedrijven. “De ontwikkelingen in Polen en Hongarije zijn voor hen gunstig, in de Baltische landen eveneens. En vergis je niet, de Verenigde Staten biedt steeds meer kansen. Ondanks de gevaren die het monetaire beleid oplevert, ondanks de voor exporteurs niet altijd even vriendelijk regelgeving: de behoefte aan kwaliteitsproducten neemt alleen maar toe, en daar kunnen Europese bedrijven goed op inspelen, zeker ook Nederlandse food- en andere agro-industriële bedrijven. Daarnaast is de grote Amerikaanse behoefte aan hoogwaardige technologische producten een kans. De vestiging van het Europese hoofdkantoor van Tesla in Nederland kan die nog eens een extra impuls geven – al was het maar omdat Nederlandse toeleveranciers de fabrieken van Tesla elders in Europa kunnen bevoorraden.
Geen kristallen bol
Atradius werkt met scenario’s, en de voorspellingen van het concern hebben misschien wel een hoog waarschijnlijkheidsgehalte. “Maar we hebben natuurlijk geen kristallen bol waarmee we de toekomst gedetailleerd kunnen uittekenen.” Dit geldt niet alleen voor de kansen en bedreigingen die zich op kort termijn voordoen, maar ook voor de ontwikkelingen op middellange en lange termijn. Toch heeft Tesch zich onlangs ook aan enkele langetermijnvoorspellingen gewaagd.
Tesch was de afgelopen twee jaar ook president van de branchevereniging van kredietverzekeraars, de International Credit Insurance & Surety Association (ICISA). Tijdens een recente presentatie voor de ICISA, ging hij nader in op de ontwikkelingen die de komende jaren van belang kunnen zijn voor de wereldeconomie in het algemeen en de kredietverzekeringssector in het bijzonder. “Heel kort samengevat ging het erom dat voortdurende onrust de komende jaren het leitmotif vormt. Vroeger had je duidelijk ontwikkelingen zoals de zevenjaarscyclus van Keynes. Nu heb je disrupties, die dergelijke trendmatige ontwikkelingen in de war gooien. Denk aan de recente onrust in Turkije. De gevolgen van een dergelijke eruptie kunnen enorm zijn, de onvoorspelbaarheid is groot. Een andere ontwikkeling is de voortschrijdende digitalisering, die ook al niet meer geleidelijk gaat, maar met sprongen en die bovendien zeer ontwrichtend kan zijn – disruptief, zoals het heet.”
Goede vooruitzichten
De precieze gevolgen van deze en andere ontwikkelingen – Tesch noemt onder andere dreiging van een toename van fraudes die zeer moeilijk tijdig kunnen worden gedetecteerd – laten zich niet in kaart brengen. Maar dat ze de nodige gevolgen kunnen hebben, is duidelijk. “Denk alleen al aan de mogelijke gevolgen van de digitalisering. Dat brengt bedreigingen met zich mee, waarvan de grootste wel is dat andere partijen straks door slim gebruik van Big Data en algoritmen makkelijker aan informatie komen.”
“Maar ik zie toch vooral kansen. Wij omarmen de digitalisering om beter te kunnen concurreren op onze zeer competitieve markt”, aldus Tesch.
“In de eerste plaats om kosten te beperken, door processen te stroomlijnen en zaken eerder online dan via persoonlijk contact af te handelen. Klanten stellen dat vaak ook op prijs: ze ervaren onlinecontact niet als een verschaling, maar willen de beschikking hebben over welke premies ze hebben betaald, welke claims ze hebben ingediend en welke betalingen ze mogen verwachten. Wellicht, dat in de tweede plaats, is het ook mogelijk om door de digitalisering te komen tot ni
euwe producten. De blockchaintechnologie biedt wat dat betreft goede vooruitzichten. Ik kan me bijvoorbeeld voorstellen dat we blockchainbetalingen kunnen verzekeren en die technologie gaan gebruiken om kredietinformatie toe te voegen aan transacties. Ook kunnen we straks wellicht andersoortige informatie gaan verschaffen, op grond van Big Data en kunstmatige intelligentie. Je kunt tegenwoordig zo veel meer informatie vinden over een bedrijf dan alleen het historisch betaalgedrag, wat er staat in de balans en resultatenrekening en de reputatie onder leveranciers – onze traditionele informatiebronnen. Denk alleen al aan de uitingen van een bedrijf op sociale media. Je hebt al bedrijven zoals Kredittech die de kredietwaardigheid van individuen mede bepalen op basis van het gedrag op sociale media. Waarom zouden wij niet iets dergelijks in de business to business-markt kunnen doen?”
Atradius is hoofdsponsor van Credit Expo 2016 op donderdag 3 november in het NBC in Nieuwegein. Klik hier om u direct gratis aan te melden voor een bezoek aan Credit Expo.
