Nederlanders betalen beter in slechte tijden

Nederlanders zijn niet slechter gaan betalen door de economische crisis. In de afgelopen tien jaar betaalden zelfs méér mensen hun rekening op tijd. Ook staan mensen steeds minder vaak rood op hun rekening. Dat blijkt uit een analyse van tien jaar betaalonderzoek in Nederland door gerechtsdeurwaarder- en incasso-organisatie GGN en kenniscentrum Nibud.

GGN publiceerde tot 2016 elk jaar een onderzoek naar het betaalgedrag van Nederlanders. Onlangs zijn alle data op een rij gezet en geanalyseerd. Daaruit blijkt dat het betaalgedrag in Nederland tijdens de crisis in feite is verbeterd.

Gedragsregels hebben invloed

Een verklaring hiervoor zou kunnen liggen in de introductie van maatregelen zoals de Wet Financieel Toezicht (2009), waarin gedragsregels voor financieel dienstverleners zijn vastgelegd. Ook de reclames van kredietverstrekkers zijn beteugeld; bovendien is voor die reclames de slogan ‘geld lenen kost geld’ verplicht gesteld. Kennelijk werpt die aanpak vruchten af. In 2008 vond nog 90 procent van de consumenten dat het te gemakkelijk is om een lening af te sluiten. In 2015 dacht nog 58 procent er zo over.

De redenen van de achterstand in betalen zijn bovendien veranderd. Waar eerst ‘vergeten’ een belangrijke reden was, werden daarna de hoogte van zorgkosten en de vaste lasten steeds vaker genoemd. De ernst van de betalingsachterstanden is tussen 2012 en 2015 wel toegenomen. Inkomensdaling wordt daarvoor vaak als reden gegeven. Omdat het economisch beter gaat, is dat beeld inmiddels wel ten positieve veranderd.

Wanbetalers zorgpremie toegenomen

Mensen die minimaal zes maanden lang geen premie voor hun basisverzekering hebben betaald, worden aangemerkt als wanbetaler. Dat percentage is de laatste jaren licht gestegen. Vooral chronisch zieken en gehandicapten hebben moeite om de steeds hogere zorgkosten te betalen. Onder jongeren tot 25 jaar is het percentage wanbetalers juist afgenomen. Mogelijk door een vergroting van de bekendheid met de verplichting om een zorgverzekering af te sluiten. Daarnaast is het aanbod van (wellicht goedkopere) zorgverzekeringen voor deze specifieke doelgroep toegenomen. GGN probeert samen met zorgverzekeraars te voorkomen dat er wanbetalers ontstaan, door vroegtijdig hulp te bieden.

Over het onderzoek

De analyse van tien jaar betaalonderzoek in Nederland kwam tot stand in opdracht van GGN. Het is uitgevoerd door onderzoeksbureau Motivaction in samenwerking met Kenniscentrum Nibud. Zij deden in opdracht van GGN tien jaar lang online onderzoek naar Nederlanders over hun betaalgedrag. Het onderzoek is representatief voor Nederlanders van 18 tot 70 jaar wat betreft opleiding, leeftijd, geslacht, regio en waardenoriëntatie. Elke meting vond plaats in de periode maart en april onder circa 2.000 respondenten uit het StemPunt-panel van Motivaction. In de afgelopen 10 jaar hebben 19.743 Nederlanders deelgenomen aan het onderzoek.