Een aantal banken heeft onlangs de renteopslag verhoogd, die ze hypotheekbezitters in rekening brengen bij hypotheken met een variabele rente.
Door deze hogere opslag van de variabele rente gaan de maandlasten van consumenten omhoog. Bij het Meldpunt Financiële Markten van de AFM zijn tientallen meldingen, klachten en vragen van consumenten over dit onderwerp binnengekomen. De AFM heeft deze gedeeld met de betrokken banken en gevraagd aan te geven hoe ze in dit geval met de belangen van hun klanten zijn omgegaan.
Bij een variabele rente is de rente die consumenten voor de hypotheek betalen, gekoppeld aan een mandje van verschillende rentes in de markt. Hierdoor lopen zij meer risico, omdat hun maandlasten kunnen stijgen als de rente in de markt stijgt. In veel gevallen bestaat de variabele hypotheekrente uit twee elementen: het basistarief en een opslag op dat basistarief. Het basistarief wijzigt meestal als de rente ‘in de markt’ wijzigt, maar daarnaast hebben banken vaak ook de mogelijkheid om de opslag op dit basistarief naar eigen inzicht te wijzigen.
Banken zouden zeer terughoudend moeten zijn met het aanpassen van de opslag. Hoewel banken inmiddels duidelijker communiceren over het bestaan van de opslag, kunnen consumenten onvoldoende inschatten binnen welke bandbreedte deze opslag kan bewegen op het moment dat ze een hypotheek met een variabele rente afsluiten.
De renterisico’s zijn vooraf onvoldoende helder. Consumenten gaan er over het algemeen vanuit dat de variabele rente alleen meebeweegt met het mandje van marktrentes. Het is voor consumenten in principe niet inzichtelijk hoe de opslag tot stand komt.
Er zijn namelijk geen wettelijke verplichtingen die de hoogte van de opslag reguleren of voorschrijven hoe deze moet zijn opgebouwd. Wel behoren financiële instellingen hun klanten volgens de wet duidelijke informatie te geven over hun financiële producten en diensten, zeker als het gaat om maatregelen die de maandlasten sterk beïnvloeden.
Overigens komt er per 1 januari 2013 door nieuwe wettelijke regels meer transparantie over de rentes. Deze zijn vastgelegd in het wijzigingsbesluit voor 2013 van de minister van Financiën. Hierin staat onder meer dat banken en hypotheekverstrekkers hun klanten duidelijk moeten maken hoe de opslag is opgebouwd. Deze duidelijkheid moet zowel gegeven worden voorafgaand aan het aangaan van een hypotheek als wanneer de rente wordt gewijzigd. Aanbieders moeten daarbij aangeven welke elementen van de variabele hypotheekrente variabel zijn en ze mogen daarbij niet alleen volstaan met zeer algemene termen. Zij moeten zeer specifiek aangeven uit welke componenten de opslag bestaat en in hoeverre deze kunnen wijzigen.
Bron: www.afm.nl
