Wanneer consumenten een lening afsluiten worden ze onbewust beïnvloed door de manier waarop keuzes worden aangeboden. De AFM laat zien welke factoren hierbij een rol kunnen spelen in het rapport ‘Consumentengedrag op de markt voor consumptief krediet’.
Marktpartijen kunnen deze uitgangspunten gebruiken om de (online) keuzeomgeving voor lenen zo vorm te geven dat deze het belang van de klant dient. De AFM verwacht dat kredietaanbieders onderzoek doen naar het effect van hun keuzeomgeving op het gedrag van consumenten en deze inzichten gebruiken om negatieve sturing te voorkomen.
Een goed ingerichte (online) keuzeomgeving stelt consumenten in staat om beslissingen te nemen die bij hen passen en bevordert verantwoord lenen. De keuzeomgeving kan echter ook zo worden ingericht dat deze hier afbreuk aan doet. Dergelijke negatieve sturing vindt de AFM onwenselijk.
Invloed keuzeomgeving
Het rapport ‘Consumentengedrag op de markt voor consumptief krediet’ laat aan de hand van concrete voorbeelden zien welke elementen in de keuzeomgeving van consumptief krediet sturend kunnen werken. Het beslisgedrag van consumenten kan bijvoorbeeld worden beïnvloed door het aantal alternatieven dat wordt aangeboden, de standaardoptie die wordt voorgesteld of de voorkeursinstellingen die al staan ingevuld.
De AFM wil dat marktpartijen de genoemde inzichten gebruiken om negatieve sturing te voorkomen. Ook verwacht de AFM dat kredietaanbieders zelf onderzoek doen om inzicht te krijgen in het effect van hun keuzeomgeving op consumenten. De AFM doet zelf ook onderzoek. Zo zijn we recent een samenwerking gestart met het Nibud en de VFN om verschillende elementen in de keuzeomgeving te toetsen in de praktijk.
Toezicht AFM
De AFM houdt toezicht op de naleving van specifieke regels met betrekking tot consumptief krediet. Hiervoor kunnen we verschillende toezichtinstrumenten inzetten, zoals het toezicht op informatieverstrekking. Correcte, duidelijke en niet-misleidende informatie alleen is echter niet voldoende om consumenten te behoeden voor niet-passende beslissingen.
Gelet op de grote invloed van deze keuzeomgeving kijkt de AFM kritisch naar de wijze waarop financiële dienstverleners deze omgeving hebben ingericht en of deze aansluit bij de wijze waarop consumenten zich daadwerkelijk gedragen.
Zoals beschreven in ‘AFM en consumentengedrag; een verkenning’ (2016), kan kennis uit de gedragswetenschappen ertoe bijdragen dat de keuzeomgeving zo wordt vormgegeven dat deze beter aansluit bij het daadwerkelijke gedrag van consumenten. Om dit toezichtgebied verder te ontwikkelen en deze kennis te vergroten werkt de AFM samen met de wetenschap, financiële ondernemingen en andere relevante stakeholders.
Bron: AFM
