In haar jaarverslag over 2020 blikt de Autoriteit Financiële Markten (AFM) terug op een roerig jaar. Terwijl de economie inzakte door de pandemie, was er flinke turbulentie op de beurs. Veel consumenten vonden in coronatijd de weg naar de aandelenmarkt. De lang verwachte brexit verliep soepel. Ook was 2020 het jaar waarin het nieuwe pensioenstelsel meer vorm kreeg, waarbij de AFM bleef benadrukken dat deelnemers beter beschermd moeten worden.
Volatiele aandelenmarkt en verhitte woningmarkt
Vanaf half maart 2020 lag het maatschappelijk leven nagenoeg stil. De coronapandemie zorgde voor ongekende krimp. Ook op de financiële markten was de impact groot, maar die toonden zich robuust en herstelden snel. Economisch herstel gloort inmiddels aan de horizon, maar is nog wel broos.
‘De aandelenmarkten breken records en lijken losgezongen te raken van de reële economie, die tenslotte moet herstellen van een flinke klap. Daar zijn we niet helemaal gerust op,’ aldus AFM bestuursvoorzitter Laura van Geest. ‘Dat geldt ook voor de verhitte woningmarkt. We zien dat vooral koopstarters alles uit de kast halen om een woning te bemachtigen. Omdat extra woningaanbod uitblijft, drijft dit de prijzen alleen maar verder op. De aandrang om de koopstarter met allerlei regelingen nog meer financieringsruimte te geven lijkt sympathiek, maar pakt onsympathiek uit. De problemen voor koopstarters worden alleen maar groter, en maken de huidige huizenbezitter spekkoper. Daar blijven we voor waarschuwen.’
Steeds meer beleggers, inmiddels belegt een op de vijf huishoudens
In 2020 nam de interesse in beleggen onder vooral jongeren een grote vlucht. AFM onderzoek laat zien dat het aantal beleggers met 11% steeg naar 1,6 miljoen huishoudens. De belangrijkste reden is de lage spaarrente en de wens om vermogen op te bouwen. Op zichzelf is dat een goede ontwikkeling. Hoewel ook onder jongeren indexbeleggen populair blijft, er is een groep beleggers dat steeds meer risico neemt en daarbij een bovengemiddeld goede belegger denkt te zijn. In een aandelenmarkt die ondanks de coronacrisis record op record verbreekt, is dat reden voor de AFM om extra alert te zijn. Afgelopen jaar drongen we bij brokers aan op een zorgvuldigere klantacceptatie en extra maatregelen zodat doe-het-zelf beleggers niet onbedoeld op krediet of in complexe producten beleggen.
Zorgen over bescherming van pensioendeelnemers
De AFM droeg in 2020 bij aan de totstandkoming van het Pensioenakkoord. We wezen vooral op het belang van deelnemersbescherming tijdens en na de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Afgelopen jaar deden we ook onderzoek naar variabele pensioenuitkeringen, waar veel kenmerken van het nieuwe stelsel in zitten. Deelnemers gaan meer risico dragen en moeten meer keuzes maken. We constateerden dat pensioenuitvoerders onvoldoende weten welke risico’s deelnemers willen en kunnen nemen. Ook de keuzebegeleiding moet beter.
Massale verschuiving handel door brexit verliep geruisloos
De massale verschuiving van de Europese effectenhandel naar Amsterdam begin dit jaar verliep soepel, mede omdat zowel marktpartijen als de AFM goed waren voorbereid. Een groot deel van het toezicht op deze handel ligt nu bij de AFM. We zien er verder op toe dat particulieren en professionele beleggers in Nederland geen nadeel ondervinden van brexit.
Bron: AFM
