De Autoriteit Financiële Markten (AFM) constateert dat onzekere economische vooruitzichten en monetaire verkrapping niet hebben geleid tot grote onrust op de financiële markten. Wel kunnen onderliggende trends en ontwikkelingen de rust doen keren en daarmee een potentieel risico vormen voor de financiële stabiliteit. De AFM ziet risico’s vanuit de macro-economische omgeving, geopolitieke ontwikkelingen, verdere digitalisering, toenemende marktconcentratie en de impact van klimaatverandering op de huizenmarkt. Het is belangrijk dat financiële instellingen en huishoudens voorbereid zijn op eventuele schokken en weerbaar genoeg om deze op te kunnen vangen.
‘De financiële sector ontwikkelt zich in rap tempo. Nieuwe ontwikkelingen zijn altijd spannend en brengen naast kansen ook risico’s met zich mee’, aldus bestuursvoorzitter Laura van Geest van de AFM. ‘Voor de AFM is de uitdaging om deze ontwikkelingen goed te monitoren en tijdig in te kunnen spelen op potentiële risico’s. Zo kan de verdere digitalisering de sector voordelen zoals lagere kosten en betere dienstverlening brengen, maar dit kan ook gepaard gaan met risico’s voor de financiële stabiliteit. Door de toenemende afhankelijkheid van IT-systemen ontstaan er cyberrisico’s die grote gevolgen kunnen hebben als essentiële onderdelen van het financiële systeem platgelegd worden. Daarnaast kan het gebruik van kunstmatige intelligentie op de kapitaalmarkten leiden tot een versterking van schommelingen in de economie en eventuele stress in de markt versterken.’
Hoge waarderingen op aandelenmarkt vergroten risico marktcorrecties
Beleggers blijven onvermoeid positief over de toekomst en hebben hoge verwachtingen over het toekomstige verdienpotentieel van bedrijven, vooral gedreven door AI. Dat zorgt ervoor dat aandelen momenteel relatief hoog gewaardeerd worden. Door het optimisme van beleggers ligt overwaardering op de loer, waardoor de kans op marktcorrecties toeneemt. Als marktcorrecties leiden tot significante en abrupte marktbewegingen, kan dit de financiële stabiliteit raken.
Huishoudens blijven kwetsbaar voor risico’s huizenmarkt
De totale huishoudschuld in Nederland is verder afgenomen als percentage van het bbp. De verwachting is dat deze dalende trend zich de komende jaren voortzet. Wel is de huishoudschuld in internationaal perspectief nog steeds hoog. De huidige krapte op de woningmarkt en de mogelijke impact van klimaatverandering verhogen het risico dat huishoudens in de toekomst verliezen moeten nemen.
Doorlopend toezicht en monitoren nieuwe risico’s
De AFM draagt bij aan de weerbaarheid van instellingen en huishoudens door het beheersen van deze risico’s die de financiële stabiliteit kunnen aantasten via voortdurend toezicht en het analyseren en monitoren van nieuwe ontwikkelingen. Zo monitort de AFM belangrijke delen van de Europese kapitaalmarkten. Verder is de AFM de primaire toezichthouder voor de Nederlandse vermogensbeheersector, die een steeds prominentere rol speelt binnen het financiële stelsel. De AFM houdt de risico’s die klanten van financiële instellingen lopen nauwlettend in de gaten.
