Vorige week beschreef het kabinet nieuwe doelstellingen voor het coronabeleid waarin het openhouden van de samenleving centraal komt te staan.
Dit heeft ook gevolgen voor de steunmaatregelen. Welke gevolgen precies is op dit moment nog onduidelijk. Samen met de uitgewerkte coronastrategie wordt in maart van dit jaar het nieuwe steunmaatregelenbeleid gepresenteerd. Voor een tipje van de sluier kunnen we al terecht in eerdere kamerbrieven.
In december zijn in een kamerbrief twee elementen genoemd waar een toekomstbestendig beleid voor steun aan moet voldoen. Er moet oog zijn voor de gevolgen van generieke steun voor de economische dynamiek en er komt een nieuwe visie op ondernemersrisico in een wereld waarin Corona blijvend is.
De precieze invulling van dit beleid is nog onduidelijk maar uit deze twee elementen kunnen we afleiden dat generieke steun afgebouwd gaat worden. De afgelopen twee jaar met generieke steun hebben ons geleerd dat generieke steun niet samengaat met bedrijfsdynamiek noch banendynamiek.
Wat betekent dit voor faillissementen? Het huidige lage faillissementsniveau laat slechts één richting over: omhoog. Na afbouw van de steun eind maart lopen de faillissementen op. Wat kunnen we zeggen over de snelheid waarmee dit gebeurt en over hoeveel faillissementen er in het verschiet liggen?
In 2021 hebben we 1 maand gehad zonder steun. De 6e NOW ronde liep tot en met september en de 7e NOW ronde werd in december met terugwerkende kracht ingesteld vanaf november. Oktober bleef zonder steun achter. In november hebben we het hoogste faillissementsniveau van 2021 gezien. Voor een faillissement is een uitspraak van de rechter nodig. Er is dus enige vertraging tussen de verslechtering van de bedrijfssituatie en het faillissementscijfer. Het is dus hoogstwaarschijnlijk dat de afwezigheid van steun in oktober de oploop van faillissementen in november heeft veroorzaakt. Hierdoor weten we dat de vertraging na afbouwen van steun ongeveer 1 maand zal zijn.
Bovendien was de stijging in november vooral te zien in de horeca en in de sector cultuur, sport en recreatie. Sectoren die direct met contactbeperkende maatregelen in aanraking kwamen en waar vooral de horeca volgens de laatste informatie van het CBS nog grootverbruiker is van de NOW. Het is onduidelijk hoe groot de toename van faillissementen precies zal zijn. Wel wijzen de cijfers van oktober er op dat ‘getroffen’ sectoren oververtegenwoordigd zijn wanneer de steun wegvalt.
Bron: Jan-Paul van de Kerke, ABN AMRO
