De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft de tariefvoorstellen van de regionale netbeheerders en TenneT (de beheerder van het landelijke hoogspanningsnet) voor het jaar 2023 goedgekeurd. Netbeheerders hebben in oktober 2022 aangegeven de transporttarieven te moeten verhogen omdat zij door de hoge energieprijzen veel extra geld kwijt zijn aan het inkopen van elektriciteit en gas om de transportverliezen te compenseren. Tijdens het transport gaat namelijk een deel van het gas en de elektriciteit verloren. De netbeheerders moeten dat aanvullen door eigen inkoop die duurder is geworden.
Een tweede reden waarom de netbeheerders hun tarieven hebben moeten verhogen is dat zij in het kader van de energietransitie grote investeringen moeten doen om hun netten te verzwaren. De kosten daarvan gaan voor de baat uit en worden over meerdere jaren uitgespreid. Een deel daarvan belandt nu al in de tarieven.
De ACM stelt de tarieven van netbeheerders jaarlijks vast omdat huishoudens en bedrijven niet zelf kunnen kiezen van welk bedrijf zij transportdiensten afnemen. De ACM baseert de tarieven op de efficiënte kosten inclusief een redelijk rendement. De ACM zorgt er voor dat netbeheerders voldoende inkomsten hebben om noodzakelijke investeringen te doen. Anderzijds zorgt de ACM ervoor dat de tarieven van netbeheerders niet hoger zijn dan redelijk, en prikkelt zij netbeheerders om zo efficiënt mogelijk te werken.
Manon Leijten, bestuurslid van de ACM: “Netbeheerders maken door de hoge energieprijzen hogere kosten en moeten extra investeringen doen om hun netten te verzwaren voor elektrificatie in het kader van de energietransitie. De ACM is zich er van bewust van dat de stijgende tarieven op een ongelukkig moment komen. We hebben de voorgestelde tarieven getoetst aan de hand van de methodiek die netbeheerders prikkelt tot efficiency en die ruimte biedt voor investeringen in de energietransitie. Omdat de tarieven hieraan voldoen keuren we ze nu goed.”
Stijging tarieven
De netbeheerders hebben voorgesteld de tarieven van consumenten met gemiddeld 10 euro per maand te laten stijgen. Het kabinet heeft hier al rekening mee gehouden bij het vaststellen van de leveringstarieven van het prijsplafond dat op 1 januari 2023 in moet gaan. Ook voor bedrijven zullen de transporttarieven stijgen. MKB-bedrijven die vaak een grootverbruikaansluiting op het regionale net hebben betalen in 2023 circa 30% tot 53% meer voor het transport van elektriciteit en circa 15% tot 35% meer voor het transport van gas, afhankelijk van de netbeheerder. Voor grote bedrijven die zijn aangesloten op het hoogspanningsnet (HS-net) stijgen de transportkosten met ongeveer de helft (51%). Ruim 40%-punt van deze stijging wordt verklaard door de hogere energieprijzen. Grootverbruikers met een directe aansluiting op het landelijke extra-hoogspanningsnet (EHS-net) van TenneT moeten in 2023 gemiddeld 84% meer betalen. Het grootste deel van de stijging (71%-punt) wordt verklaard door de hogere energieprijzen. De ACM stelt ook de maximumtarieven vast die die netbeheerders in rekening mogen brengen voor de energiemeter. Deze meettarieven worden alleen gecorrigeerd voor inflatie.
Energietransitie
Om de klimaatdoelen te behalen schakelen veel bedrijven over van fossiele brandstoffen op elektriciteit van wind- en zonneparken. Huishoudens hebben steeds vaker zonnepanelen, een elektrische auto en een warmtepomp. Dit zorgt er voor dat er steeds meer elektriciteit getransporteerd moet worden. Netbeheerders moeten komende jaren daarom grote investeringen doen in de verzwaring van de netten.
Om ervoor te zorgen dat netbeheerders voldoende financiële ruimte hebben voor alle noodzakelijke investeringen heeft de ACM in 2021 de methodiek voor het vaststellen van tarieven aangepast. Regionale netbeheerders mogen een deel van de kosten als voorschot al eerder verwerken in hun tarieven en ook TenneT wordt voor een groot gedeelte gecompenseerd voor de hoge energieprijzen. In juli 2022 heeft de ACM aangekondigd dat regionale netbeheerders in 2023 alvast een voorschot ontvangen voor de hoge kosten die zij moeten maken voor netverliezen. De ACM zorgt bij het vaststellen van de tarieven altijd voor een balans tussen betaalbaarheid, leveringszekerheid en duurzaamheid.
Bron: ACM
