In 2016 hebben consumenten 45% van hun aankopen bij winkels, benzinestations, horeca en andere gelegenheden betaald met contant geld. Daarmee is het gebruik van contant geld net als in de twee voorgaande jaren aanzienlijk gedaald. Sinds 2015 betalen consumenten meer aankopen met de pinpas dan met contant geld. Inmiddels wordt 54,5% van alle betalingen gepind. Het aandeel creditcardbetalingen is al enkele jaren stabiel met 0,5%. Dit blijkt uit gezamenlijk onderzoek van Betaalvereniging Nederland en De Nederlandsche Bank naar het gebruik van contant geld en de pinpas in Nederland in 2016.
Minder contante betalingen
Tussen 2015 en 2016 is het aantal contante betalingen van consumenten aan de kassa gedaald van 3,19 miljard naar 2,95 miljard. De totale waarde hiervan nam af van EUR 40 miljard naar EUR 38 miljard. Consumenten rekenen hun aankopen steeds vaker af met de pinpas. Het aantal pinbetalingen is gestegen van 3,23 miljard naar 3,57 miljard betalingen. De totale waarde ervan nam toe van EUR 93 miljard naar EUR 97 miljard. Consumenten kiezen steeds vaker voor contactloos betalen met hun pinpas of hun mobiele telefoon. De opkomst van contactloos betalen is medebepalend voor een blijvende groei van pin.
Inhaalslag pin onder tieners
Gemiddeld genomen rekenen consumenten hun aankopen vaker af met de pinpas dan contant, toch geldt dit niet voor alle bevolkingsgroepen. Tieners (12-18 jaar), 65-plussers en laagopgeleiden betalen veelal contant. Tieners zijn, ten opzichte van vorig jaar, wel vaker gaan pinnen. Zij laten de grootste groei zien ( 7 procentpunten), samen met jongvolwassenen (19-24 jaar) die de meest fervente pinners zijn. Lieten ouderen en laagopgeleiden vorig jaar nog een sterke groei zien in het gebruik van de pinpas, dit jaar is deze bij hen beperkt.
In alle branches neemt het aantal pinbetalingen toe ten opzichte van contante betalingen. De grootste verschuivingen zijn zichtbaar bij de automatenverkoop (8 procentpunten) en in de horeca (7 procentpunten). Ook de recreatie, cultuur en amusementssector (6 procentpunten) en de straatverkoop (5 procentpunten), twee sectoren waar van oudsher veel contant wordt afgerekend, kennen in 2016 een sterke pingroei.
Consumenten betalen steeds vaker zoals zij willen
Consumenten betalen steeds vaker met het door hen gewenste betaalmiddel. Dit geldt zowel voor mensen die contant willen betalen als voor degenen met een voorkeur voor pin. Consumenten die contant betaalden, terwijl zij eigenlijk liever hadden gepind, doen dit omdat de pinpas niet wordt geaccepteerd of vanwege een niet-functionerende betaalautomaat. Dat zij nu minder drempels ervaren dan zes jaar geleden, komt doordat consumenten bij steeds meer gelegenheden kunnen pinnen en doordat het aantal storingen is gedaald. Degenen die hebben gepind, maar liever contant hadden afgerekend, geven aan dat zij geen of onvoldoende cash bij zich hebben of dat contante betalingen niet worden geaccepteerd.
Hoewel er inmiddels diverse gelegenheden zijn waar mensen alleen mogen pinnen, heeft dit niet geleid tot toegenomen hinder in het betalingsverkeer. Het aandeel mensen dat de voorkeur geeft aan contant maar niet op die manier kan afrekenen is sinds 2012 stabiel gebleven.
Meer pin voor veiligheid en efficiëntie
Banken en toonbankinstellingen hebben in 2005 het Convenant Betalingsverkeer gesloten. Door het gebruik van pin te stimuleren en dat van contant geld te verminderen proberen beide partijen de veiligheid en efficiency van het betalingsverkeer te verhogen. In 2014 hebben genoemde partijen zich als doel gesteld dat consumenten eind 2018 60% van hun aankopen met de pinpas betalen en 40% contant. Gezien de huidige verhouding pin : contant en de trend dat consumenten steeds meer aankopen pinnen, is het aannemelijk dat zij deze doelstelling gaan halen. Hoewel het gebruik van contant geld afneemt, blijft het volgens het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) gewenst dat contant geld als betaalmiddel goed blijft functioneren, zowel voor consumenten als winkeliers. Dit borgt de toegankelijkheid en financiële stabiliteit van het betalingsverkeer.
Alle uitkomsten van het gezamenlijke onderzoek van DNB en Betaalvereniging Nederland naar het gebruik van contant geld en de (contactloze) pinpas in Nederland in 2016, staan in de factsheet ‘Betalen aan de kassa, 2016’. De factsheet bevat informatie over het gebruik van contant geld en de pinpas in het algemeen, naar transactiebedrag, naar sector en naar demografische kenmerken. Daarnaast bevat het informatie over de seizoenpatroon van het betaalgedrag, contactloos betalen en hoeveel cash consumenten op zak hebben.
