In de zomer van 2008 stond Nederland aan de vooravond van de wereldwijde kredietcrisis. Ook de huizenmarkt werd hard geraakt. De Eigen Huis Marktindicator blikt 10 jaar terug.
De indicator van het consumentenvertrouwen in de woningmarkt laat die periode enorme uitschieters zien. Het consumentenvertrouwen daalde tot een dieptepunt van 51 punten in december 2012 en beleefde eind 2016 een hoogtepunt van 121 punten.
Kredietcrisis
Tien jaar geleden, bij het begin van de kredietcrisis, stond het woningmarktvertrouwen met 73 punten op een relatief laag niveau. Pas bij 100 punten is het consumentenvertrouwen in de woningmarkt neutraal. In twee jaar herstelde het vertrouwen licht, tot de eurocrisis eind 2010 daar een eind aan maakte. Daarna bracht het Lenteakkoord van april 2012 veel onzekerheid over fiscale regels voor woningeigenaren, met als gevolg dat het Nederlandse woningmarktvertrouwen in december naar een dieptepunt van 51 punten duikelde. De kooplust van woningzoekers was bijna geheel verdwenen. In 2013 werden er slechts 110 duizend woningen verkocht, terwijl dat er in 2007 nog meer dan 200 duizend waren.
Kentering
Na december 2012 keerde het vertrouwen in de woningmarkt langzaam terug. Eerst schoorvoetend, maar daarna ging het hard naar een recordstand van 121 punten in augustus 2016. Belangrijkste aanjagers waren de aantrekkende economie en de lage hypotheekrente. Vooral het aanlokkelijke vooruitzicht van de lage rente en jarenlange lage maandlasten maakte veel mensen enthousiast voor hun eerste of volgende eigen woning. In 2017 werd dan ook een record van 242 duizend woningen verkocht, het hoogste aantal sinds 1995.
Stagnatie
Doordat nieuwbouwprojecten in de crisisjaren nauwelijks van de grond kwamen raakte de woningmarkt in de grote steden al snel oververhit. De vraag naar woningen is hier zoveel groter dan het aanbod dat de snelle prijsstijgingen zich als een olievlek uitbreiden naar de randgemeenten.
Aan de enorme prijsstijgingen lijkt vooralsnog geen einde te komen. De huizenprijzen zijn weer op het niveau van 2008 en op veel plaatsen liggen ze alweer daarboven. Toch vinden consumenten het in 2018, net als in 2008, nu geen gunstig moment een woning te kopen. Belangrijkste oorzaken zijn het gebrek aan woningkeuze in het schaarse aanbod en de sterk gestegen huizenprijzen. De betaalbaarheid van een eigen huis is hierdoor voor veel mensen een stuk slechter dan voorheen.
Vooruitzicht
De ambitie van 75.000 nieuwe woningen per jaar wordt voorlopig niet gehaald. Zolang er niet voldoende wordt bijgebouwd, blijven woningen op veel plaatsen schaars. Hierdoor, en zeker zolang de hypotheekrente laag blijft, zullen de huizenprijzen blijven stijgen. Het vooruitzicht voor starters en doorstromers wordt voorlopig niet rooskleuriger en dat vertaalt zich in een daling van het consumentenvertrouwen naar 105 punten in de zomer van 2018.
Meer informatie
