In 2019 schatte 20 procent van de zelfstandig ondernemers in dat hun huishouden niet langer dan 3 maanden financieel rond kon komen als het inkomen uit hun bedrijf geheel zou wegvallen. Bijna 40 procent dacht in zo’n situatie één jaar of langer te kunnen rondkomen. Van alle zelfstandig ondernemers kon 16 procent overigens geen inschatting maken hoelang hun huishouden de eindjes aan elkaar zou kunnen knopen mocht het bedrijfsinkomen wegvallen. Dit blijkt uit de tweejaarlijkse Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA) 2019 van CBS en TNO (PDF, 94 pagina’s), met cijfers van voor de coronapandemie.
Nederland telt ruim 1,2 miljoen zelfstandig ondernemers, waarvan er bijna 1 miljoen geen personeel in dienst hebben. Zelfstandig ondernemers zonder personeel schatten vaker dan degenen met personeel in dat hun huishouden wel een jaar of langer kan rondkomen zonder inkomen uit het bedrijf. Het ging hier om 41 procent tegen bijna 34 procent.
De rest van dit bericht gaat alleen over zelfstandig ondernemers zonder personeel, hier ook wel zzp’ers genoemd.
Zzp’ers in transport- en logistieke beroepen het snelst in de problemen
Vooral de zzp’ers die werkzaam zijn in transport/logistieke, pedagogische, dienstverlenende, en creatieve/taalkundige beroepen gaven relatief vaak aan dat ze maximaal 3 maanden kunnen rondkomen zonder inkomen uit de onderneming. Voorbeelden van deze beroepen zijn taxichauffeurs, sportinstructeurs, kappers, horecaondernemers en uitvoerend kunstenaars. Dit zijn beroepen die in verband met de coronamaatregelen tijdelijk minder of geen werk hebben. Zzp’ers in de agrarische beroepen gaven het minst vaak aan op korte termijn het huishoudboekje niet meer rond te krijgen.
Zzp’ers met hoog inkomen of met partner met een inkomen houden het langer uit
Van de zzp’ers die een gestandaardiseerd huishoudensinkomen hebben dat tot de laagste 25 procent behoort, gaf 41 procent aan binnen 3 maanden niet meer rond te kunnen komen. Onder zzp’ers die deel uitmaken van huishoudens in de hoogste 25 procent van de inkomens was dat ruim 11 procent. Van de zzp’ers in die hoogste inkomensgroep geeft ruim de helft aan één jaar of langer zonder bedrijfsinkomen rond te kunnen komen.
Ook andere bronnen van inkomen van de zzp’er of diens partner zijn van invloed op hoelang hun huishouden het zonder het bedrijfsinkomen kan stellen. Van de zzp’ers die een partner met eigen inkomen hebben, gaf 16 procent aan het maximaal 3 maanden zonder bedrijfsinkomen te kunnen stellen. Van de zzp’ers met een partner zonder inkomen of zonder partner lag dat respectievelijk op 29 procent en 30 procent. Zzp’ers die daarnaast ook als werknemer in loondienst werkzaam waren, konden iets minder vaak op korte termijn financieel niet meer rondkomen zonder het bedrijfsinkomen dan degenen zonder baan als werknemer. Daarnaast beschikken oudere pensioengerechtigde zzp’ers over AOW en een eventueel aanvullend pensioen.
Bron: CBS
