In een toelichting bij ons jaarverslag over 2018 maakte NVVK-voorzitter Marco Florijn de opmerking ‘Het is heel belangrijk dat we ons realiseren dat elke euro die we investeren in schuldhulpverlening 2 euro oplevert’. Hoe weten jullie dat eigenlijk, vroeg Twitteraar @EvyvanHemmen.
‘Is dit uitgerekend? En waar kan ik dit terug lezen? Ik geloof het zeker wel, maar vind het wat vreemd dat het zo makkelijk overal wordt genoemd, maar nergens onderbouwd’, schreef Evy (zelf schuldhulpverlener) in haar tweet. Goede vragen. Hier volgt het antwoord:
In 2011 onderzocht onderzoeksbureau Regioplan de uitgaven van vijf gemeenten aan schuldhulpverlening. Uit het onderzoek met als titel ‘Schuldhulp loont’ bleek dat de opbrengst van de schuldhulp ‘ruim 2 keer zo hoog’ was als het bedrag dat de vijf gemeenten uitgaven aan schuldhulp.
‘Bijna de helft van deze baten komt ten goede aan de gemeente zelf terwijl ook andere partijen, zoals woningcorporaties en het UWV, meeprofiteren. De grootste baten worden gegenereerd door het inkorten en voorkomen van bijstands- en WW-uitkeringen, en het voorkomen van huisuitzettingen en dakloosheid’, schreven de onderzoekers.
Minder bijstandsuitkering
Mensen in de bijstand die geholpen worden met hun schulden, zitten bijvoorbeeld 4-12 maanden korter in deze uitkering. Bij de berekening van de baten van schuldhulpverlening gingen de onderzoekers uit van verkorting van de bijstandsduur met 4 maanden. In werkelijkheid is het rendement op dit punt dus hoger.
Verder kan schuldhulp ervoor zorgen dat iemand die een baan heeft, die baan houdt. Loonbeslag vanwege schulden leidt namelijk nogal eens tot het niet verlengen van een tijdelijk contract. Daarmee bespaart de gemeente op ww-uitkeringen en op re-integratiekosten.
Woningbouwverenigingen besparen op kosten voor huisuitzettingen. In de vijf onderzochte gemeenten worden jaarlijks door schuldhulpverlening 639 huisuitzettingen voorkomen. Een huisuitzetting kost 5-7000 euro. Een kwart van de mensen die hun huis uit moet, meldt zich bij de crisisopvang. Die kosten bespaart een gemeente zich dus ook.
Energiebedrijven besparen kosten van gedwongen afsluiting. De psychosociale gezondheidszorg bespaart op kosten voor begeleiding van mensen met schulden.
Zo zijn er meer effecten. Soms zijn ze goed te berekenen, soms is het lastiger. De arbeidsproductiviteit van mensen met schulden neemt af en mensen melden zich vaker ziek bij hun werkgever. Kinderen die opgroeien in gezinnen met schulden hebben later een grotere kans zelf in een uitkeringssituatie te belanden. Omdat de effecten hiervan moeilijk te berekenen zijn, hebben de onderzoekers dit verder niet meegenomen.
Investeren in schuldhulp loont
Maar een ding is duidelijk: investeren in schuldhulpverlening bespaart een gemeente veel geld. De onderzoekers zelf zeggen dat de baten ‘ruim hoger’ zijn dan de kosten. Wanneer het moeilijker werd om te ‘bewijzen’ dat bepaalde besparingen voortkwamen uit het effect van schuldhulp, lieten ze die effecten weg uit de berekening. Waarschijnlijk is het rendement van een investering van 1 euro in schuldhulpverlening dus hoger dan 100 %. Kortom: investeren in schuldhulpverlening loont!
Bron: NVVK